Page 64 - NP Zbornik 46_DRUGO REVIDIRANO IZDANJE

64 Safet Bandžović, Sandžak i konstituisanje avnojske Jugoslavije...

je „narod Sandžaka jasno kazao svima da on neće da bude ničija prćija, da on
neće da mu slobodu drugi poklanjaju, već hoće da njegova sloboda izraste iz
njegove borbe, iz krvi i života njegovih sinova. Sandžak je svjestan da samo
tako izvojevanu slobodu neće mu moći nikad niko ugrabiti, niti će ga moći iko
prekoreti”. Delegati su na skupštini usvojili Rezoluciju o osnivanju ZAVNOS-a,
16
Rezoluciju o organizaciji ZAVNOS-a i Proglas narodu Sandžaka. U Rezoluciji
17
o organizaciji ZAVNOS-a stoji: „Po pitanjima koja se tiču zajedničkih interesa
svih naroda Jugoslavije, Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja
Sandžaka donosiće odluke u saglasnosti sa odlukama Antifašističkog vijeća
narodnog oslobođenja Jugoslavije”. Skupština ZAVNOS-a je istakla „da će narod
18
Sandžaka učiniti sve, u zajednici sa narodima ostalih pokrajina naše domovine,
da se ne povrate protivnarodni režimi bivše Jugoslavije, da se ne povrati i ne
povampiri Jugoslavija nacionalnog ugnjetavanja i narodnog bespravlja... Narod
Sandžaka neće dozvoliti da se povrati stari državni i opštinski izdajnički aparat,
koji je u Jugoslaviji služio svim nenarodnim režimima, a posle kapitulacije
postao poslušno oruđe i oslonac fašističkog okupatora. Skupština smatra da samo

izjednačavan s položajem ostalih zemaljskih veća i pokrajina – vidi: B. Petranović,
AVNOJ - revolucionarna smena vlasti 1942-1945, Beograd 1976, 199-200.
16 Formiranje ZAVNO Sandžaka, na inicijativu AVNOJ-a, upućuje na zaključak, zapaža
Kosta Nikolić, „da je za ovu teritoriju bila predviđena neka vrsta federalne jedinice,
jer se umesto „oblasnog narodnooslobodilačkog odbora” govorilo o „zemaljskom
antifašističkom veću” – vidi: K. Nikolić, Mit o partizanskom jugoslovenstvu, Beograd
2015, 416.
17 ZAVNO Sandžaka je imao Predsjedništvo, Izvršni odbor, sedam odsjeka – upravni,
privredno-finansijski, prosvjetni, informativno-propagandni, socijalni, zdravstveni i
vjerski. Neki drugi pomoćni organi i komisije su kasnije formirani (Centralna privredna
komisija, Komisija za utvrđivanje ratnih zločina i dr.). Poslove sudskog savjeta vršio je
Upravni odsjek – vidi: B. Petranović, Političke i pravne prilike za vreme vlade DFJ,
Beograd 1964, 119; Z. Lakić, Partizanska autonomija Sandžaka 1943-1945: (ZAVNO
Sandžaka – dokumenta), Podgorica 1992, 58-60.
18 Ova rezolucija počinje ovakvim navodom: „Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog
oslobođenja Sandžaka, oslanjajući se na narodno-oslobodilačke odbore, kao i na sve
masovne antifašističke narodne organizacije ima za zadatak da do krajnjih mogućnosti
ujedini sve napore svih rodoljubivih antifašističkih snaga Sandžaka Srba i muslimana,
bez razlike na političku i društvenu pripadnost, u cilju protjerivanja okupatora i uništenja
domaćih izdajnika, stvarajući zajedno sa svim narodima Jugoslavije temelje slobodne
narodne federativne demokratske Jugoslavije” – prema: S. Nešović-B. Petranović,
AVNOJ i revolucija: tematska zborka dokumenata 1941-1945., Beograd 1983, 431-432; B.
Petranović-M. Zečević, Jugoslavija 1918-1988: tematska zbirka dokumenata, Beograd
1988, Beograd 1988, 653.