Page 290 - NOVOPAZARSKI ZBORNIK 44-2021

290 S. Šehović, A. Džanković, Bolja osnovna škola – bolja budućnost mladih

Razlike ipak postoje u intenzitetu koji ih čini prepoznatljivim uz neophod-
no njihovo uvažavanje. Razlike su u ovom radu identifikovane kao razlike u geo-
grafskoj konfiguraciji prostora ove oblasti, klime u njoj, izuzetno hladnim zimama
i povremenim prodorima hladnih strujanja koja temperature u dijelovima oblasti
snižava do temperatura šestog polarnog kruga, čak i ispod 30 stepeni celzijusa, u
tipu naselja, nerazvijenosti saobraćaja itd. To su činioci koji direktno utječu na rad
osnovnih škola, ali i na ispunjavanje obaveza učenika prema školama i škola prema
učenicima. Da bi se efekat tih nepredvidih i neočekivanih utjecaja mogao neutrali-
zovati, ili makar umanjiti potrebno bi bilo nekoliko stvari.
Propise o uređivanju sistema obrazovanja Srbije potrebno je učiniti flek-
sibilnijim, uz sankcionisanje mogućnosti da se u izvjesnoj mjeri trajanje nastave
u školskoj godini, zimskih i ljetnjih raspusta, može oblikovati tako da se izvrše
određena prilagođavanja klimatskim i drugim okolnostima života u ovoj oblasti,
odnosno i u drugim oblastima koje imaju takve razloge. Zimski raspust bi mogao
trajati duže, za najhladnijih zimskih dana, kada ionako odsustvuje u tim osnovnim
školama veliki broj učenika, što negativno utječe na nastavu i uspjeh učenika. Tra-
janje školske godine, njen završetak može biti produžen u junu mesecu da bi se
daleko povoljnijim okolnostima nadoknadilo zimsko odsustvovanje.
Moguće je predvidjeti da se kod temperatura na određenom stepenu ispod
nule, kakvih je prilično u nekim područjima ovog kraja, naročito na Pešteri, pojača-
nim angažovanjem nastavnika, učenici zadrže u naselju u raštrkanim seoskim pla-
ninskim područjima. Moguće je predvidjeti posjete i pomoć učitelja ili nastavnika
takvim učenicima, što bi bilo dopustivo najviše dva, tri dana nedjeljno. U takvim
slučajevima dužnost nastavnika i učitelja bi bila redovno i korektno proveravanje
efekta samostalnog učenja učenika kod kuće, prema instrukcijama i zadacima koje
su dali nastavnici.
Osim predviđanja temperaturnih i vremenskih prilika i uzimanja istih u ob-
zir, pri planiranju bi valjalo imati u vidu i lokalne vjerske i praznike koji se obilje-
žavaju u ovim općinama i prilagoditi prosvjetni kalendar ovoj regiji kao što je to
učinjeno u AP Vojvodini.
Gradske osnovne škole, opterećene radom u više smjena, mogle bi detaširati
koje odjeljenje u prigradska naselja ili udaljenija naselja iz kojih dolaze učenici i
tako rasteretiti svoje prostorne kapacitete.
Za nastavnike u ovoj oblasti, odnosno na nerazvijenom području bilo bi ko-
risno predvidjeti dopunsku kvalifikaciju, pripremu da izvode nastavu iz više na-
stavnih predmeta kako bi mogli i oni u slučaju naznačenih potreba poći u susret
većim grupama učenika u naselju udaljenom od škole. To bi bilo korisno i za status
tih nastavnika jer bi se lakše vršila podjela predmeta, odnosno poslova na nastav-
nike tako pripremljene.
Škole u ovim krajevima morale bi pojačano osposobljavati i vježbati učenike
za samostalno učenje kod kuće. U tom cilju bi bilo cjelishodno i provjeravati da li
u konkretnom slučaju učenik ima uslova za učenje kod kuće, da li mu se tu može