Page 121 - NOVOPAZARSKI ZBORNIK 44-2021

Novopazarski zbornik, 44/2021, str. 117-132 121

koji poznaju vjerozakon, naravno ukoliko strane u sporu žele da se njihov odnos
riješi na taj način.
O muslihunima je u posljednje vreme, prije svega, putem sredstava javnog
informisanja bilo prilično riječi. Međutim, naučna obrada ove teme veoma je ri-
12
jetka. Cilj nam je da u ovom radu ukažemo na karakter njihovog djelovanja da bi
13
se napravila jasna razlika između postupanja muslihuna, s jedne, i postupanja po-
zitivnopravnih tijela (naročito posrednika/medijatora), s druge strane. Na ovakav
pristup nas je potakla jedna rečenica iz publikacije koja se odnosi na posredovanje/
medijaciju u Crnoj Gori, gdje se kaže: „... koncept mirnog vansudskog rješavanja
sporova je odavno poznat u Crnoj Gori, zbog viševjekovne tradicije djelovanja mi-
rovnjaka, miritelja, muslihuna i mirovnih plemenskih vijeća“ (Gorjanc, 2017: 5).
Prema tome, postoji veza između „zakonskih posrednika“ i muslihuna, ali se ipak
radi o dva različita instituta.

II
Reč muslihun (plural muslihuni) arapskog je porijekla (’Aṣlaḥa – حلصأ;
Muṣliḥ - حِلْصُم) i „označava osobu miritelja, mirotvorca, odnosno osobu koja pre-
govara o miru“ (Muftić. 1997: 810). Navodi se da je ovaj pojam izveden iz odgo-
14
varajućih kur’anskih ajeta (Mehonić. 2012; Šabotić. 2020) tačnije iz dijelova 9. i
10. ajeta sure Al­Hudžurat (Sobe), koji glase: „Ako se dvije skupine vjernika suko-
be, izmirite ih.... Vjernici su samo braća, zato pomirite vaša dva brata…“ Kratko
15
rečeno, muslihun je miritelj koji učestvuje u izmirenju zavađenih strana.
Kako je navedeno, muslihuni predstavljaju vrstu „sudova dobrih ljudi“.
16
Međutim, s obzirom na savremeno značenje pojma „sud“, koji podrazumijeva dr-
žavni organ koji postupa (sudi) inokosno ili zborno (u vijeću), te sa pozicija au-

12 Naročito se izdvaja dokumentarni film Umir, autora novinara Seada Sadikovića, u
produkciji Nansen dijalog centra iz Crne Gore. U filmu govori nekoliko muslihuna iz
rožajskog kraja.
13 Prije svega se izdvaja članak „Muslihuni na Sjeničko-pešterskoj visoravni: funkcije
suda dobrih ljudi u savremenom društvu“, autorke Ljiljane Gavrilović, objavljen
u: Zbronik Sjenice, br. 3-4/ 1988, str. 115-122. Tekst ovog rada objavljen je i u knjizi
Pazarsko­sjenički kvartet, u izdanju Muzeja Ras u Novom Pazaru iz 2013. godine, a na
koji se u velikoj mjeri pozivamo u ovom radu.
14 U odgovarajućim rečnicima muslihun se određuje kao „ugledna osoba koja učestvuje
u mirenju zavađenih porodica“ (Begović i Begović-Ličina, 2012: 241; Jahić, 2014: 381).
U čuvenom Škaljićevom rječniku ne daje se značenje odrednice „muslihun“, ali se daje
značenje imena „Muslihudin“ kao „popravljač vjere“ (Škaljić, 1966: 477).
15 Korišćen je: Prijevod Kurana, (preveo: B. Korkut), El-Kelimeh, Novi Pazar, 2011.
16 „... jedan od oblika suda dobrih ljudi koji se zadržao u savremenim uslovima su i
muslihuni na Sjeničko-pešterskoj visoravni“ (Gavrilović, 2013: 31).