Page 201 - NOVOPAZARSKI ZBORNIK 45

Novopazarski zbornik, 45/2022, str. 197-213 201

Verski turizam se najčešće pojavljuje u tri oblika (Vukonić 1990: 98):
1. kao hodočašće, kontinuirane skupine i individualne posete verskim svetili-
štima;
2. kao masovna okupljanja povodom značajnih religijskih datuma i godišnjica;
3. kao obilazak i poseta značajnim religijskim mestima i objektima u okviru
turističkog itinerera, bez obzira na vreme u kojem se to čini.
Osim paketa namenjenih masovnom tržištu, organizatori putovanja nude i
aranžmane sa posebno osmišljenim programom za pojedine tržišne „niše“. Cilj
ovih specijalnih putovanja je da privuku turiste sa posebnim interesovanjem za neku
temu, bilo da se radi o istoriji, kulturi, gastronomiji, religiji, sportu i slično. Ovde je
reč o tzv. selektivnim oblicima turizma, pod kojima se podrazumevaju putovanja čiji
je primarni cilj zadovoljavanje nekog posebnog interesovanja, a to može biti hobi,
fizička aktivnost, tematika ili vrsta destinacije tj. atrakcije. (Rabotić 2015: 148)

Pravoslavni verski objekti na teritoriji opštine Novi Pazar

Kao najznačajniji pravoslavni verski objekti na području opštine Novi Pa-
zar ističu se: manastir Sopoćani, manastir Đurđevi stupovi, manastir Tušimlja, Cr-
kva Svetih apostola Petra i Pavla i Crkva Svetog Nikole u Novom Pazaru.

Manastir Sopoćani se nalazi nedaleko od Novog Pazara (17 km), a podigao
ga je Sveti kralj Uroš Prvi (1234–1276), sin Stefana Prvovenčanog. Pripada Raš-
ko-prizrenskoj eparhiji Srpske pravoslavne crkve. Naziv manastira potiče od slo-
venske reči sopot, što znači izvor, jer su Sopoćani izgrađeni nedaleko od izvorišta
reke Raške. (Mihajlović 2020: 40)
Ovaj manastir je podignut na području Rasa i predstavlja osobeno svedočan-
stvo i važnu sponu u trajanju srpske srednjovekovne države. Graditeljskim, a pre
svih umetničkim dostignućima i danas verodostojno svedoči o vremenu u kojem
je nastajao. Zbog izuzetnih univerzalnih vrednosti, ovaj manastir je 1979. godine
kao spomenik kulture uvršten na Listu svetske kulturne i prirodne baštine u sklopu
spomeničke celine Stari Ras sa Sopoćanima. 1
Manastir je nastao najverovatnije u sedmoj deceniji XIII veka dok je na
arhiepiskopskoj stolici sedeo Sava II (1263–1271), brat kralja Uroša. Zamišljen da
bude mesto pokojišta kraljevog tela, manastir je još tokom izgradnje uobličen kao
porodična grobnica i grobnica ljudi najodanijih kralju Urošu. Podižući Sopoćane,
Sveti kralj Uroš je svakako sledio primer svojih predaka, ali je u isto vreme želeo

1 Komisija za svetsku baštinu-identifikacioni broj: 96, datum upisa 26.10.1979. godine.
Na Listu svetske kulturne baštine ova celina je upisana na osnovu dva kriterijuma: 1. da
predstavlja remek‐delo ljudskog kreativnog genija; 2. da je jedinstven ili izuzetan dokaz o
kulturnoj tradiciji ili civilizaciji koja živi ili koja je nestala.