Page 285 - Novopazarski Zbornik 36

НЗ 36/2013 REFERAT NA OKRUGLOM STOLU O NOB-u 295

nih u nameri potpunog ili delimičnog uništenja jedne nacionalne, etničke, rasne ili
verske grupe kao takve:
a) ubistvo članova grupe
b) teška povreda fizičkog ili mentalnog integriteta članova grupe,
c) namerno podvrgavanje grupe životnim uslovima koji treba da dovedu
do njenog potpunog ili delimičnog uništenja,
d) mere uperene na sprečavanje rađanja u okviru grupe,
e) prinudno premeštanje dece iz jedne grupe u drugu.

Prema članu III Konvencije kažnjiva su sledeća dela:
a) genocid,
b) planiranje i izvršenje genocida
c) neposredno i javno podsticanje na vršenje genocida,
d) pokušaj genocida,
e) saučesništvo u genocidu.
Izraz „genocid“ zasnova se na kombinaciji grčke riječi genos (koja znači
rasa, pleme, nacija) i latinskog sufiksa cide (koji znači ubijanje). Smislio ga je
pravnik Rafael Lemkin da bi opisao namjeran plan nacista i njihovih satelita da
istrijebe čitave grupe, uglavnom Jevreja i Cigana, ali i druge nacionalne i etničke
grupe. Međutim, genocid nije pojava samo ovog vijeka, već nažalost, odlika je
ljudske istorije, koja se stalno ponavlja. Grupe su redovno desetkovane nasilnim
radnjama drugih grupa. Moderna istorija je puna takvih primjera: istrijebljenje ta-
smanskih i australijanskih Aboridžina u devetnaestom vijeku, prisilno uklanjanje
i eliminacija američkih Indijanaca u SAD, njemačka naredba o uništenju Hereda
u Namibiji, 1904. tursko obračunavanje sa Jermenima, 1915. istrijebljenje Tutsija
u Ruandi, genocid nad Bošnjacima 1992–1995. g.
Do kraja Drugog svjetskog rata ovakvi masovni zločini su postali nepod-
nošljivi pa su ih Ujedinjeni narodi sankcionisali. Prvi put u istoriji je, na Nirnber-
škom procesu, suđeno nacističkim zločincima za masovne zločine koje su počini-
li. Mada na ovom procesu genocid kao takav nije inkriminisan, neki od nacističkih
zločina protiv čovečnosti su u presudama opisani kao delo genocida. Pri usvajanju
Konvencije o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida, decembra 1948. godi-
ne, imale su se u vidu nacističke strahote. Odredbe o genocidu iz ove Konvencije
preuzete su i unete u statute Međunarodnih krivičnih tribunala za Jugoslaviju i
Ruandu.
Da bi postojao zločin genocida potrebno je da postoji namjera potpunog
ili djelimičnog uništenja jedne nacionalne, etničke, rasne ili vjerske grupe kao
takve. Kada se radi o kažnjavanju saradnika okupatora krajem 1944. i početkom
1945. godine u Novom Pazaru, očigledno je da su neistinite tvrdnje muftije Zu-
korlića o navedenom genocidu nad Bošnjacima. Ako je, kako kaže Zukorlić, po-
bijena „sve sama elita, najugledniji ljudi sa ciljem da se obezglave Bošnjaci, kako