Page 281 - Novopazarski Zbornik 36

НЗ 36/2013 REFERAT NA OKRUGLOM STOLU O NOB-u 291

paciji, domaći kvislinzi su, koristeći nezadovoljstvo muslimanskog stanovništva
režimom Kraljevine, razvijali antisrpsko i antijugoslovensko raspoloženje kod
Muslimana. Naročito je bila razvijena antikomunistička propaganda koje ih je
prikazivala u najcrnjem svjetlu. Kvislinzi kao što su bili Aćif Hadžiahmetović,
Ahmed Daca i drugi su se, odmah po okupaciji, stavili u službu okupatora. Orga-
nizovana je okupatorska vlast u kojoj su bili postavljeni samo Muslimani, docni-
je Albanci. Aćif Hadžiahmetović, porijeklom Albanac, promijenio je prezime u
Bljuta. Razoružao je i isterao iz službe sve srpske žandare i policajce, a naoružao
Muslimane — docnije ih zamijenio Albancima. Proglasio je Novi Pazar za dio
Velike Albanije, zabranio upotrebu bošnjačkog jezika, naredio da se nastava u
školama izvodi samo na albanskom jeziku, da se firme i napisi na radnjama, ulica-
ma i svim javnim mjestima ispišu na albanskom jeziku.
Ovi kvislinzi su izdejstvovali kod okupatora da se donese uredba po kojoj
se vraćaju prava bivšim feudalcima — agama i begovima — da uzimaju četvrtinu
svih prihoda sa imanja bivših čipčija, što je izazvalo veliko nezadovoljstvo selja-
ka, a u prvom redu Srba.
Uslijed aktivnosti Ibarskog i Kopaoničkog partizanskog odreda, koji su
onesposobili željezničku prugu u Ibarskoj dolini, Njemci su se početkom oktobra
1941. godine povukli iz Novog Pazara i Raške, ostavivši nešto oružja jednim i
drugima da se „brane od komunista“. U Raški je već „stolovao“ Mašan Đurović
koji je sa svojim četnicima pomagao Njemcima u borbama protiv partizana oko
Užica. O tome ga hvali njemački komandant koji piše komandaturi u Raškoj da
mu se obezbijede prostorije za štab i jedinice.
Mašan Đurović je planirao da osvoji Novi Pazar i organizovao je neko-
liko napada na grad. Da bi odbranio grad i organizovao protivnapad na Rašku
radi njenog zauzimanja, Aćif Bljuta je u saradnji sa Džaferom Devom i drugim
kvislinzima sa Kosova i Albanije doveo u Novi Pazar oko tri hiljade naoružanih
Albanaca, koji su odbili napad četnika i pokušali da zauzmu Rašku.
Po povratku Njemaca početkom 1941. godine pa sve do oslobođenja No-
vog Pazara Aćif i „klapa“ koju je organizovao je svesrdno pomagala njemačkom
okupatoru. U tom cilju je mobilisano preko 500 omladinaca u SS „Skender beg“
diviziju, šuc-policiju i druge jedinice koje su slate u borbe protiv partizana širom
zemlje. Mobilisao je omladince za komandose pukovnika Klempera koji su 1943.
godine pod feredžama ušli u Prijepolje i likvidirali partizansku bolnicu. Pohapsio
aktiviste SKOJ-a i Partije, od kojih su neki pod batinama umrli, a neke poslao u
Mathauzen i druge logore odakle se mnogi nisu vratili.
Kada je Pavle Đurišić na prostoru od Berana do Priboja poklao više od
deset hiljada Muslimana, o čemu piše „da se prišlo temeljitom likvidiranju turaka
bez razlike na pol, i godine starosti“. nije ni mrdnuo da na bilo koji način spreči
3

3 Vladimir Dedijer i Antun Miletić, Genocid nad Muslimanima, Svjetlost, Sarajevo, 1990. godi-
ne, str. 331–332.