Page 183 - NOVOPAZARSKI ZBORNIK 45

Novopazarski zbornik, 45/2022, str. 175-186 183

turskog jezika. Ona je s aspekta formiranja značenja zanimljiva budući da se pre-
16
klapaju seme vremenskih orijentira slavlja, ali se devijantno ponašanje pojedinca
detektira kroz značenje nepripremljenosti i dezorijentiranosti, što znači da se uobi-
čajeno i neuobičajeno mogu definirati samo jedno kroz drugo. Slavlje (Bajram) ne
bi postojao bez ostatka godine. Treba zaključiti da je Bajram u govornicima san-
džačkog dijalekta pobuđuje sliku koja reprezentira mir, blagostanje, prihvaćenost
i ljubav te da je baš zbog toga aktiviran kod onih sema koje označavaju potrebu
govornika da uporede ovozemaljsko s reprezentacijom apsolutnog blagostanja.
Kad je riječ o drugoj gnjezdovnoj odrednici (perišan) kojom smo se bavili
u ovom radu, treba reći da broj jedinica nije zanemariv s obzirom na čestotnost
upotrebe lekseme perišan. Navedenu riječ ne bilježi “Rječnik bosanskog jezika”
iz 2010. autora Halilović – Palić – Šehović. Ne bilježi je ni “Rječnik bosanskog
jezika” iz 2007. autora Čedić i dr. Ipak prisutna je u dvama rječnicima (Haverić i
Šehović 2017: 259; Škaljić 1989: 516) u kojima se definira na sljedeći način.

perišan (2) ‹perz.› pridj. nepromj. zast. koji je razbacan, raštrkan; nesređen,
neuredan

Ispitali smo i prisustvo riječi perišan u ekorpusu bosanskih portala te usta-
17
novili da se u deset rečenica u kojima se ona ponavlja zapravo bilježi samo dva
puta budući da se kao oznaka za prezime ponavlja na različitim portalima devet
18
puta. Ipak jedna je od upotreba s portala u idiomskom okruženju. Usp.:
19
“E, tu noć, kad je bilo posljednje, reče mi: ilj’ ću bombu bacit i sve ću
perišan učinit, ako ne skinem, a meni, bogme, ž’o decu.”

Prema drugim elementima prisutnim u površinskoj strukturi rečenice mo-
žemo zaključiti da se radi o govorniku sandžačkog dijalekta (l’ [lj] kao prijelazna
vrijednost između l i lj, ekavski refleks (decu) u kratkim slogovima, okanje (žô)),
20
što nam potvrđuje tezu o višoj prisutnosti orijentalizama u sandžačkom dijalektu
kao jednoj od autentičnosti u odnosu na standardni bosanski jezik.
Drugi zaključak jeste činjenica da se i u sandžačkom rječniku ova riječ za-
držala zahvaljujući činjenici da se radi o idiomskom okruženju. Upravo zbog toga

16 O tautološkim konstrukcijama v. Hodžić-Čavkić (2016).
17 https://www.clarin.si/noske/all.cgi/first?iquery=peri%C5%A1an&corpname=bswac&
corpus-search-form=true (Pristup 14. 9. 2022.)
18 Riječ je o antroponimu Perišanu Mustafa-paši.
19 Haverić i Šehović (2017: 259) bilježe i drugo značenje riječi perišan:
perišan (1) ‹perz.› m. etnol. srebreni naik u vidu čelenke koji su žene nosile na glavi.
20 Barjaktarević (1966: 55–58) konstatira zanimljivosti u vezi s konsonantom l. U
položaju ispred palatalnih vokala i i e svako l je umekšano u lj (ljîpo). Isti proces izvršen
je kada se l nađe na kraju sloga ili riječi (ilj). Treba napomenuti da je bolje ovo umekšanje
bilježiti palatalno (‘) budući da se na taj način označava ovaj fenomen.