Page 23 - NOVOPAZARSKI ZBORNIK 43
P. 23
Novopazarski zbornik, 43/2020, str. 15-34 23
Kremene i kamene alatke
Vinča-Tordoš I: Oruđa od kamena rađena su u tehnici tesanja i glačanja. U
prvoj tehnici, pored kremena, u upotrebi je opsidijan, a oblici pripadaju, uglav-
nom, grupi sječiva (strugači, strugalice, noževi) i produžavaju se i u kasnijoj epohi.
Među glačanim oruđima nalaze se sjekire u obliku obućarskog kalupa, zatim jezi-
časte i elipsastog presjeka (Garašanin 1979: 166).
Vinča-Tordoš II: Predstavlja doba procvata u obradi tesanog kamena. Posli-
je ovog perioda ova proizvodnja je u znatnom opadanju, koje je sve intenzivnije
prema kraju faze Vinča-Pločnik. Među oblicima kamenih sjekira pojavljuju se novi
tipovi kao što su sjekire sa simetričnim oštricama, trapezaste i trouglaste. Također
se u ovo doba javljaju izdužena kamena dlijeta manjih dimenzija. 17
Vinča-Pločnik I: U kamenoj proizvodnji ovog perioda pada u oči znatno
opadanje. Ipak i nadalje ostaju u upotrebi oruđa od kremena i opsidijana. Među
oruđima od glačanog kamena sada se pojavljuju i bušeni kameni čekići. 18
U pronađenim kremenim i kamenim materijalima nalazi se sljedeće: strugač na
širokoj lameli trapezastog presjeka, odbijenoj od bjeličastog rožnaca. Na jednoj strani
sačuvan bijeli korteks, dim: 6,1 x 2,4 x 0,9 cm (Fig. 12) (Lutovac, Radunović, Ljesar,
Kovačević 2015: 17).
Dvije kremene alatke rađene na odbicima bjeličastog rožnaca, strugač na širokoj
lameli i strugačprobojac na kratkoj i širokoj lameli (Fig. 13). Kremene alatke i široki
19
kremeni odbici-lamele, karakteristični za neolitski period, 12 primjeraka (Fig. 14). Tri
20
tega za mrežu, rađena od oblutaka različitih veličina (Fig. 15). Teg za mrežu rađen od
21
pločastog oblutka, svijetlo sivog sitnozrnog kamena, dim: 9,1 x 6,6 x 2,0 cm (Fig. 16).
22
Fragmentovani kameni žrvanj, rađen od sivkastog krupnozrnog kamena, dim: 36,0 x
20,0 x 6,0 cm (Fig. 17). 23
17 Ibidem, str. 170.
18 Ibidem, str. 175.
19 Ibidem, Inv. broj: 56.
20 Ibidem, str. 18, Terenski Inv. broj: 81
21 Ibidem, Terenski Inv. broj: 117.
22 Ibidem, Terenski Inv. broj: 126.
23 Ibidem, Terenski Inv. broj: 93.
