Page 107 - NOVOPAZARSKI ZBORNIK 43

Novopazarski zbornik, 43/2020, str. 87-109 107

Sl. 25 Selo Kijevci (muški nišan)

Transkripcija:

El-merhûm
Hamit
ibn
Bayro
Rûhuna
el-Fâtiha
Sene 1252.

Prijevod:
Umrli
Hamit
sin Bajra
duši mu
Fatihu.
Godine 1836/1837.

Zaključak

Stari nišani su važan dio islamske kulturne tradicije Peštera, jer spadaju u
primarne historijske izvore. Izabrani epigrami sa nišana su značajni materijalni
dokazi iz osmanske prošlosti. I pored činjenice da su jedva čitljivi, predstavljaju
istinski muzej na otvorenom. Ovi kameni svjedoci sa Peštera jedan su od najvaž-
nijih elemenata bošnjačke materijalne baštine, koji odražavaju opšti nivo kulture,
život, običaje i način razmišljanja islamske porodične zajednice s kraja XVIII do
početka XX vijeka. Studija apostrofira vrhunsku spomeničku tradiciju Peštera iz
vremena Osmanske imperije, čije su bazične civilizacijske odlike prikazane kroz
nadgrobne spomenike i odnos naših predaka prema svojim precima. Ne treba pri-
tom zanemariti i sami fenomen smrti kao neminovnosti koja u svemu tome ima
svoju priču. Preostali nišani sa veoma raseljenog Peštera značajan su dokaz odnosa
čovjeka u nekadašnjoj društvenoj zajednici i njegovoj percepciji svijeta oko sebe.
Prihvatanjem islama došlo je do usvajanja epigrafske kulture koja danas predstav-
lja artefakte umjetnosti i vjere. Prekriveni nataloženim slojevima lišaja i maho-
vine, ispisanom porukum uporno odolijevaju vremenu podsjećajući na tri vijeka
prošlosti. Najviše ih je u selima Ugao, Rasno, Draževiće, Žabren, nišani u Tuzinju,
Rastenoviću, Pružnju, Raždaginji i drugim mjestima svjedoče o permanentnom
procesu odumiranja sela uslijed velikih migracija.