Page 124 - Zbornik 40

124 Fuad Baćićanin 40/2017

tri tačke (ﮊ). Za slovo dž u arapskom jeziku je oznaka (ج), a za njemu po izgovoru
najsličnije glasove su i veoma slične oznake: đ se piše isto kao i dž, a po nekim
reformama sa kvačicom na gore, oznaka za c je sa dvije tačkice (ڄ), č je sa kvačicom
okrenutom na gore ili tri tačke (ﭺ), a ć sa kvačicom na dolje ili tri tačke (ݘ). Slovo
lj se arebicom piše kao i njemu najsličnije slovo l (ل), osim što iznad grafičkog
znaka ima kvačicu (ڵ), a nj se piše kao i n (ن), osim što je umjesto tačke također
kvačica ili su tri tačke (ڽ). Kad su vokali u pitanju i kod njih je urađena najlogičnije
prilagođavanje grafičkih znakova. Samoglasnik a se piše onako kako se obilježava
njegova duga varijanta u arapskom jeziku (آ), ili samo kao arapsko elif (ا), glas i se
obilježava kao dugi vokal i u arapskom pismu (اﯼ) ili kao crtica ispod konsonanta
koji mu prethodi. Vokal u i vokal o se obilježavaju kao dugo u u arapskom pismu,
osim što za u imamo iznad grafičkog znaka kvačicu okrenutu na gore (اﯚ), a kod o je
kvačica okrenuta na dolje (اﯣ). Vokal e se obilježava oznakom za glotalni bezvučni
frikativ h u arapskom jeziku (ه) ili kao crtica iznad konsonanta koji mu prethodi.
Za svako slovo bosanskog jezika Čaušević je preuzeo odgovarajući znak
iz arapskog pisma, s tim što je za glasove koji ne postoje u arapskom jeziku od
grafija najsličnijih glasova, dodavanjem određenih dijakritičkih znakova, tačkica ili
kvačica, formirao nove znakove. Najprije je i za glas dž određen poseban znak, ali je
na kraju ipak napravljen izuzetak, pa je ostalo da se za đ i dž koristi identična grafija.
Na ovaj način dobijena je arebica, odnosno arapsko pismo prilagođeno fonetskom
sistemu bosanskog jezika iz kog je zadržana i interpunkcija (tačka, zarez, znaci
navoda).

Tabela 1. Modificirano arapsko pismo – arebica.
Latinica Arebica Latinica Arebica Latinica Arebica
A, a آ G, g غ O, o ﯣﺍ
B, b ب H, h ح P, p ﭖ
C, c ڄ I, i ﯼﺍ R, r ر
Č, č چ J, j ي S, s س
Ć, ć ݘ K, k ق Š, š ش
D, d د L, l ل T, t ت
Dž, dž ج Lj, lj ڵ U, u ﯚﺍ
Đ, đ ج M, m م V, v و
E, e ﮥ N, n ن Z, z ز
F, f ف Nj, nj ڽ Ž, ž ﮊ

Verner Lefeldt je do detalja predstavio reformiranu arebicu Džemaludina
Čauševića, naglasivši da je grafeme za neka slova Čaušević preuzeo iz osmanskog
pisma, a neke je sam formirao (Lehfeldt 2001: 273-274).