Page 11 - Zbornik 40

40/2017 SANDŽAK TOKOM DRUGOG SVJETSKOG RATA 11

trupe tzv. 15. talasa. U tom cilju, u drugoj polovini maja, iz Njemačke se u Srbiju
transportuju tri posadne divizije: 704, 714. i 716. U Srbiji je 704. divizija smijenila
60. motorizovanu diviziju, 714. je smijenila 4. brdsku diviziju, a 717. divizija 294.
diviziju. Smjenjivanje 294. divizije i njenih garnizona u dijelu Srbije, na Kosovu i u
Ibarskom basenu izvršila je 717. pješadijska divizija. Njen štab je smješten u Niškoj
Banji. Divizija je imala dva puka: 737. i 749. pješadijski, jedan artiljerijski divizion
i druge jedinice. Štab 717. divizije je na prostoru Kosova i srednjeg dijela Ibarskog
basena uputio 737. pješadijski puk. Puk je prvobitno imao sljedeći raspored:
- u Kosovskoj Mitrovici - Štab puka (kasnije premješten u Zvečanu),
pukovske čete i 3. bataljon;
- u Raški - 2. bataljon;
- u Novom Pazaru - 1. bataljon.
Pošto je 1. bataljon raspoređen na druge prostore (Prokuplje i Kuršumlija),
2. bataljon je podijeljen na dva dijela, od kojih je jedan držao pod okupacijom Rašku,
a drugi Novi Pazar. Najjače snage su bile u Kosovskoj Mitrovici zbog značaja ovog
mjesta, naročito rudnika olova i cinka Trepče, jer Trepča je slovila za najveći rudnik
olova u Evropi. Ove rude su bile od životne važnosti za njemačku ratnu idustriju.
Njemačka je 33% ukupne svoje proizvodnje olova i cinka dobijala iz Trepče. Zbog
toga će na pregovorima u Beču, o podjeli Jugoslavije, 21. i 22. aprila 1941. godine,
njemački ministar inostranih poslova fon Ribentrop energično odbiti da preda Trepču
Italijanima. To su bile osnovne njemačke snage koje su od kraja maja, kao posadne
jedinice, držale pod okupcijom dio Kosova (Kosovska Mitrovica, Vučitrn i Podujevo),
Ibarsku dolinu (Raška), i novopazarski dio Sandžaka, kao i Toplicu (Prokuplje i
Kuršumlija), ukupno 4.000 vojnika. Naročito su ove jedinice trebale očuvati kontrolu
nad rudnikom Trepča i saobraćajnicama (prugu i drum) u Ibarskoj dolini. Njemačke
vojne snage će u periodu julskog ustanka biti pojačane na ovom prostoru.
3
Od kraja aprila do 3. augusta su trajali njemačko-italijanski dogovori o podjeli
Kosova, da bi na kraju najveći dio Kosova pripao Italiji. Ukazom italijanskog kralja,
od 12. augusta 1941. godine, taj dio je pripojen okupiranoj Albaniji. Bugarskoj
su prepušteni: dio Gnjilanskog sreza, Vitina, Kačanik i Sirinička župa. Nijemci
su zadržali tri sreza: Kosovsko-mitorvački) bez jednog dijela Ibarskog Kolašina,
Vučitrnski i Lapski. Ova tri sreza Nijemci su uključili u sastav okupitrane Srbije. Taj
dio Kosova je, zajedno s Deževskim (Novi Pazar) i Studeničkim srezom (Raška),
Aćimovićeva komesarska uprava Srbije proglasila, maja 1941. godine, sastavnim
dijelom Drinske banovine. Međutim, u tri Kosovska sreza i u Deževskom srezu već
od početka okupacije bila je uspostavljena albanska vlast pod okriljem Nijemaca.
Kasnije je, 6. augusta 1941. godine, pa nalogu Nijemaca, Savjet komesara
okupirane Srbije (Aćimovićeva kvinsliška „vlada“) donio Uredbu o formiranju
kosovskog okruga sa sjedištem u Kosovskoj Mitrovici i srezovima čija su sjedišta
bila u Kosovskoj Mitrovici, Vučitrnu, Podujevu i Novom Pazaru (decembra 1941.
godine u sastav Kosovskomitrovačkog okruga ušao je i Studenički srez). Tako je

3 Isto, str. 15-17