Page 145 - Zbornik 39

39/2016 FRAZEMI BOSANSKOG JEZIKA IZ RELIGIJSKOG.. 145

je metonimijski poprimio značenje cjelokupne molitve. Naravno, Kur’an spominje
veličanje Boga upravo ovom konsonantskom skupinom s-b-h.

ZAKLJUČAK

S obzirom na činjenicu da su frazemi jednoga jezika direktno proizašli
iz iskustvenog realizma pojedinaca, te se značenje frazema direktno povezuje i
s iskustvom kolektiva, jezik u tom smislu čuva neizmjerno blago. Uključimo li
jedan neizbježan segment života pojedinca i kolektiva, on nam može ukazati na
jasnu motiviranost jezičkih jedinica poput frazema. Kako je pokazano ovim radom,
polazna tačka bila je pretpostavka da su frazemi koji problematiziraju religijske
teme u velikoj mjeri motivirane aktivnim životom vjernika. Korpus istraživanja
jesu frazemi sandžačkoga dijalekta i s obzirom na konfesionalnu strukturu ovoga
područja, zaključeno je da je Kur’an kao sveta knjiga koja zauzima centralnu pozi-
ciju u životu muslimana bila inspirativno vrelo za mnoštvo frazema.
Korpus je pokazao da je riječ o petnaestak frazema koji su podijeljeni u pet
različitih grupa. Riječ je o frazemima proizašlim direktno iz kur’anskoga teksta;
frazemima koji se pozivaju na imena poglavlja Kur’ana; frazemima utemeljenim
na kur’anskim pričama; prostorno utemeljenim frazemi u indirektnoj vezi s kur’an-
skim tekstom; i frazemima proizašli iz prakse muslimana. Kontrolni rječnici, po-
red „Sandžačkoga frazeološkoga rječnika“ Abdulaha Mušovića iz februara 2016.
godine bili su: „Frazeološki rječnik hrvatskoga ili srpskog jezika“ Josipa Matešića
(1982), „Frazeološki adverbijali na materijalu ruskog i srpskog jezika“ Abdulaha
Mušovića (1997), „Frazeologija bosanskoga jezika“ Ilijasa Tanovića (2002), „So-
matske frazeološke jedinice za izražavanje emocija i njihova sintaksička funkcija“
Abdulaha Mušovića (2002), „Rječnik sarajevskog žargona“ Narcisa Saračevića
(2003), „Nad turskim i bosanskim frazikonom“ Amine Šiljak-Jesenković (2003),
„Budi nešto da ne budeš ništa“ Ismeta Rebronje i Medise Kolaković (2004), „Rječ-
nik bosanskoga jezika“ koautora Halilović – Palić – Šehović (2010), „Bosanski
frazeološki rječnik“ Zrinke Ćoralić i Senije Midžić iz 2012. godine, „Kao frazeo-
loški rječnik“ Alise Mahmutović također izdat 2012, „Sandžački rječnik“ koautora
Džavida Begovića i Šefke Begović-Ličina (2012), „Hrvatski frazeološki rječnik“
koautora Menac – Fink Arsovski – Venturin iz 2014. godine. Također, u radu se
problematizira i nekoliko frazema koji nisu dijelom niti jednog od nabrojanih rječ-
nika, već su dio ankete koja bilježi frazeološko znanje Novopazaraca i Novopazar-
ki starijih od 65 godina.
Frazemi tematizirani ovim radom su: kur’anska istina u značenju neupitno-
sti nečega(Tanović, 2002: 112), kao abuzemze biti u značenju veoma dragocjeno
(Mušović, 2016: 23), ne znati dalje od elifa u značenju apsolutno ništa (Mušović,
2016: 147), proučiti (izučiti, pokloniti) Fatihu nekome u značenju otpisati ga (Mu-
šović, 2016: 150), kao <dženetska> hurija u značenju prelijepa djevojka (Mu-