Page 67 - Zbornik 27

68 Dragica Premovi}-Aleksi} NZ27/2003

qa i kultnih mesta. Me|utim, osim lokaliteta o kojima je ve} bilo re~i,
ni jedan se ne mo`e vremenski preciznije opredeliti. To je uslovqeno pri-
rodom terena Sjeni~ke visoravni, gde su velike povr{ine obrasle travom,
nasuprot kojih su zanemarqivo male obradive povr{ine.
Pored Vrsenica i Graca, utvr|ewa se nalaze i u ^edovu, Dru`ini}u,
Ursulama i Sugubinama, a ostaci crkava u: Brwici — dve, Gracu, Gowu,
Dra`evi}u, Divqoj Rijeci, @itni}u, Kladnici, Krscu — dve, Lopi`ama,
Mili}ima, Stupu, Sugubinama, Trijebinama — dve, [tavqu — dve, [u-
{urama i [arama.
Na osnovu polo`aja, veli~ine i starosti naseqa kom pripadaju, mo-
gu}e je da su nekolike crkve sredwovekovne. Jedna od wih se nalazi na loka-
litetu Crkvi{te u @itni}u. Ostaci crkve se vide samo u konfiguraciji
terena kao udubqewe skoro kvadratne osnove (9 h 9 m). U udubqewu ima i
dosta fragmenata sige. Oko crkve je mawa nekropola sa neobra|enim plo-
~ama. Ve}a nekropola sa istom vrstom spomenika je na oko 2 km zapadno od
Crkvi{ta. Postojawe ove nekropole navodi na pretpostavku da je na loka-
litetu Crkvi{te bio lociran manastirski kompleks ~ija se monahiwa po-
34
miwe u Sopo}anskom pomeniku.
Pa`wu zaslu`uju i ostaci crkve na lokalitetu Crkvina u selu [ta-
vqu. Ova sakralna gra|evina je bila ve}ih dimenzija, 17 h 10 metara, i si-
gurno je da se ne radi o grobqanskoj crkvi jer je nekropola formirana sto-
tinak metara jugozapadno od we. U [tavqu, na Karli~i}a brdu, zabele`e-
ni su ostaci naseqa na imawu Radoslava Kali~anina. Vlasnikova ku}a je
podignuta na temeqima starijeg objekta, od kojeg su vidqive samo baze za
drvene stubove. Baze su analogne onima iz mla|eg horizonta sredwovekov-
35
nog Trgovi{ta kod Novog Pazara i mogu se opredeliti u H¤ vek.
Mogu}e je da su sredwovekovne i crkve na lokalitetima: Drpa i
Uvir u Brwici, Gaj u Kladnici, Crkvine u Gowu, Krscu, Mili}ima, Sugu-
binama, Trijebinama i na Latinskom grobqu u Ursulama. Na svim ovima
lokalitetima, osim Uvira u Brwici, oko crkava su formirane nekropole
na kojima su spomenici horizontalno postavqene neobra|ene plo~e. Pone-
gde ima i poneka obra|ena plo~a, dok su uspravni spomenici jako retki.
Osim nekropola evidentiranih pored crkava, na sjeni~koj terito-
riji je zabele`eno jo{ oko 50 samostalnih nekropola. Nema ni jednog sela
da nema jedno, dva ili ~ak tri »Latinska« ili »Gr~ka« grobqa. Naravno, u
svim slu~ajevima se radi o srpskim grobqima ~ije nadgrobne spomenike
~ine, uglavnom, horizontalne neobra|ene plo~e koje se datuju u H£¤–H¤

34 Q. Stojanovi}, Stari srpski hrisovuqi, akti, biografije, letopisi, tipici, pomenici
i zapisi, Spomenik SKA £££, Beograd 1890, 181–189.
35 D. Premovi}-Aleksi}, Arheolo{ki lokaliteti na podru~ju Mesne kancelarije [ta-
vaq, Zbornik Sjenice 5/1989, 86, 92.