Page 62 - Zbornik 27

NZ27/2003 ARHEOLO[KI LOKALITETI U SJENI^KOM DELU ... 63

zontu pripada nekoliko objekta — ku}a, koje su gra|ene od drveta nad osno-
vom od kamenih substrukcija. Jedna ku}a ovog horizonta ima prizemni deo
zidan kamenom u suhozidu. Ovom vremenu, £H–H veku, pripada i tre}i, suho-
zidni bedem koji obuhvata lokalitet sa isto~ne strane, a mogu}e da je u to
vreme obnovqena i, ve} pomiwana, crkva, posebno ako se ima u vidu da su
Srbi u to vreme pokr{teni.
Horizontu £H–H veka pripada i mno{tvo arheolo{kog materijala,
gde su najzastupqeniji fragmenti keramike. Najvi{e fragmenata pripada
loncima koji su ra|eni na sporom vitlu i razli~ito ornamentisani: sno-
povima talasnih linija, horizontalnim paralelnim linijama, kombina-
cijom ova dva ukrasa, itd. Ornament je izvo|en na skoro celoj povr{ini su-
da. Zastupqeni su i proizvodi ra|eni rukom: zdele i vr{nici, dosta grube
fakture i slabo pe~eni.
Ve} smo rekli da je utvr|ewe podignuto u ciqu odbrane anti~kog pu-
ta koji je spajao isto~ni deo provincije Dalmacije sa via metallicom u doli-
13
ni Ibra. Za obnovu utvr|ewa u £H veku obja{wewe pru`aju istorijski iz-
vori koji govore o zbivawima u Srbiji tokom £H i H veka. Najvi{e podata-
ka o Srbiji toga vremena nalazimo u delu Konstantina Porfirogenita
»Spis o narodima«. Na kraju 32. glave ovog dela stoji: »U unutra{wosti
Srbije su naseqeni gradovi Destinik, ^ernavusk, Me|ure~je, Dresneik,
14
Lesnik, Salines, i u oblasti Bosne Kotor i Desnik«. Polo`aj navedenih
gradova, i pored brojnih pretpostavki, jo{ uvek nije ta~no utvr|en. Dosti-
niku Jire~ek locira u blizini bugarsko-srpske granice i smatraju}i da slo-
venski oblik imena ovog grada treba da glasi Dþs(t)þnica ili Dþs(t)þnik,
15
lokalizuje ga na podru~ju Sjenice. I Frawo Ra~ki je mi{qewa da Dosti-
niku treba tra`iti zapadno od Rasa, {to bi opet trebalo da zna~i na teri-
toriji Sjenice, navode}i da u celom £H veku srpske zagorske zemqe »nisu
16
mogle di}i glavu od Bugarske«.
Ovakvo locirawe i rezultati arheolo{kih istra`ivawa, navode na
pretpostavku da se na Velikoj gradini u Vrsenicama nalaze ostaci grada
Dostinike. Odre|ivawe polo`aja grada delimi~no olak{ava i ~iwenica
da se on pomiwe u doga|ajima vezanim za srpsko-bugarske sukobe sredinom
£H i po~etkom H veka. Govore}i o sukobu bugarskog arhonta Borisa
(852–889) sa srpskim arhontima Mutimirom, Strojimirom i Gojnikom i
zarobqavawu Borisovog sina Vladimira, Porfirogenit ka`e da su, nakon

13 D. Premovi}-Aleksi}, Trasa rimskog puta..., 40.
14 K. Porfirogenit, Spis o narodima, Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije
(obradio B. Ferjan~i}), tom 2, Beograd 1959, 58.
15 K. Jire~ek, Trgova~ki putevi i rudnici Srbije i Bosne u sredwem veku, Zbornik Kon-
stantina Jire~eka £, Beograd 1959, 244.
16 S. Ravi}, Gde se nalazila Dostinika, Vesnik Vojnog muzeja 27, Beograd 1981, 185.