Page 63 - Zbornik 27

64 Dragica Premovi}-Aleksi} NZ27/2003

sklapawa mira, Mutimirova deca ispratila Vladimira do granice, do Ra-
17
sa. Ako je Ras na granici izme|u Bugarske i Srbije, onda je logi~na pret-
postavka da se Srbija nalazila zapadno od Rasa i da je granica, verovatno,
i{la dolinom gorweg toka Ibra, isto~nim obodom Sjeni~ko-pe{terske
visoravni i obronaka Golije. To bi zna~ilo da se Ras, grad i oblast, nala-
zi van granica Srbije £H–H veka.
Nakon navedenog sukoba, u Srbiji su se krajem £H veka vodile dina-
sti~ke borbe izme|u Mutimirovih, Strojimirovih i Gojnikovih nasled-
nika. U `eqi da preotme vlast od Petra, Gojnikovog sina, iz Bugarske je
do{ao Klonimir, Strojimirov sin. On je sa vojskom u{ao u Dostiniku, gde
18
ga je Petar ubio. Ako je Ras, kako je ve} re~eno, u bugarskim rukama, a Klo-
nimir dolazi iz Bugarske, onda je evidentno da je Dostinika u neposrednoj
blizini Rasa i srpsko-bugarske granice. Imaju}i u vidu navedene doga|aje,
udaqenost na{eg utvr|ewa od Rasa koje iznosi oko tridesetak kilometara,
kao i ~iwenicu da se na Velikoj gradini u Vrsenicama nalaze ostaci utvr-
|ewa £H–H veka, sa razlogom se pretpostavqa da se tu nalaze ostaci grada
Dostinike.
U drugoj polovini £H veka, u vreme cara Vasilija £ (867–886) Srbi su
kona~no pokr{teni, a prvi srpski knez koji nosi hri{}ansko ime je Petar,
19
Gojnikov sin koji je do{ao na vlast 892. godine. Knez Petar je, mogu}e, kr-
{ten u crkvi ~iji su ostaci otkriveni u utvr|ewu na Velikoj gradini. Cr-
kva je bila jednobrodna sa o~uvanim samo po~etkom apside na isto~noj, i
pripratom na zapadnoj strani. Stenovit greben na kom je podignuta, a koji je
u padu prema istoku, uslovio je da crkva bude podignuta na dva nivoa. Nai-
me, iz priprate se preko stepeni{ta silazilo u naos, a ulaz je bio na ju`nom
20
zidu priprate. Ukupna du`ina crkve iznosi 10,50, a {irina 6 metara.
U vezi sa lokacijom grada Dostinike treba re}i i to da se ostaci we-
govog imena kriju u nazivu sela kome lokalitet pripada, sredwovekovne
`upe i nahije Senice, a i dana{weg istoimenog grada nastalog sredinom
21
H¤££ veka.
Posledwih nekoliko godina na sjeni~koj teritoriji vr{e se istra-
`ivawa sredwovekovnih humki. Do sada je istra`ena po jedna humka na lo-
kalitetima Kraji{te, 2 km ju`no od Sjenice, i Mravin poqe, u ataru sela
Vape. Na potesu zvanom Kobiqka, 15 km ju`no od Sjenice, od tridesetak
humki, koliko ih ima na lokalitetu, do sada je istra`eno osam, pre~nika

17 K. Porfirogenit, nav. delo, 52.
18 Isto, 53.
19 Isto, 49, nap. 154.
20 M. Popovi}, D. Premovi}-Aleksi}, Velika gradina u Vrsenicama 2, NPZ 20/1996,
179–180.
21 D. Premovi}-Aleksi}, Nastanak grada Sjenice, NPZ 19/1995, 98, 99.