Page 70 - Zbornik 27

NZ27/2003 ARHEOLO[KI LOKALITETI U SJENI^KOM DELU ... 71

nica. To je vreme kada sjeni~ko podru~je dobija strate{ki zna~aj i kada se
na prostoru dana{weg »grada« podi`e mawe utvr|ewe pored kog se formi-
51
ra naseqe pod imenom Sjenica. Grad nije podignut pre 1626. godine, jer je
te godine anonimni putopisac zabele`io: »Izlaze}i iz doline Milo{ev
Do, nailazi se na veliku ravnicu Sjenicu koja na slovenskom zna~i zemqa
52
sena«. Grad Sjenicu ne pomiwe ni Evlija ^elebi u svom putopisu. On je
1660. godine krenuo iz Bawa Luke za Carigrad i me|u opisanim gradovima
se nalaze Nova Varo{ i Novi Pazar. Me|utim, analiziraju}i opis Nove
Varo{i moglo bi se re}i da se pre radi o opisu Sjenice. Putuju}i od Pri-
boja »daqe preko deset sati stigli smo u Novu Varo{«, a od Nove Varo{i
53
»idu}i daqe devet sati prema istoku do{li smo u kasabu Novi Pazar«.
Navedeni podaci se ne sla`u sa stvarnim stawem, jer od Priboja do Nove
Varo{i ima oko 35 km, a od Nove Varo{i do Novog Pazara 91 kilometar.
Logi~nije je da je za putovawe od Priboja do Sjenice, za 70 km, potrebno 10
sati, a za 56 km od Sjenice do Novog Pazara 9 sati putovawa. I po podaci-
ma koje je, sredinom H£H veka, zabele`io Frano Juki}, od Prijepoqa do
54
Sjenice treba 9 sati i isto toliko od Sjenice do Novog Pazara.
U prvoj re~enici o Novoj Varo{i Evlija ka`e da se radi o nasequ sa
rangom kadiluka, {to je u stvari bila Sjenica. Pretpostavci da je pod na-
zivom Nova Varo{ opisana Sjenica, ide u prilog i re~enica: »Na isto~noj
55
strani varo{i nalazi se veliko poqe koje jo{ vi{e ulep{ava grad«. Uko-
liko prihvatimo da je Evlija ^elebi opisao Sjenicu, zna~i da je ona nasta-
la izme|u 1626. i 1660. godine. Prvi put se palanka Sjenica pomiwe u opisu
56
putovawa dubrova~kog poslanstva 1706. godine.
Krajem H¤££ veka vo|en je Austrijsko-turski rat koji je izazvao veli-
ka razarawa, migracije stanovni{tva i doveo do velikih etni~kih prome-
na. Od kraja H¤££ i po~etka H¤£££ veka Sjeni~ko-pe{terska visoravan po-
staje izuzetno migraciono podru~je, struktura stanovni{tva se mewa u ce-
lini i time po~iwe novi period u istoriji ovog kraja.

51 D. Premovi}-Aleksi}, Nastanak grada Sjenice, NPZ 19/1995, 89–100.
52 R. Samarxi}, Beograd i Srbija u spisima francuskih savremenika H¤£–H¤££ veka, Beo-
grad 1961, 174.
53 E. ^elebi, Putopis, Sarajevo 1979, 264–265.
54 Slavoljub Bo{njak (Ivan Frano Juki}), Zemljopis i povesnica Bosne, U Bosni, 10. travnja 1850,
reprint 1990, 9.
55 E. ^elebi, nav. delo, 264.
56 K. Kosti}, Na{i novi gradovi na jugu, Beograd 1922, 64.