Page 72 - Zbornik 27

Emina Ze~evi} UDK 904:738.2 "653" (497.11)
Narodni muzej
Beograd

PRILOG PROU^AVAWU ZDELA SA VODORAVNOM DR[KOM

Zdele iz Petrove crkve kod Novog Pazara
Nova sistematska arheolo{ka istra`ivawa u porti crkve Sv. Petra
i Pavla kod Novog Pazara, vr{ena u periodu od 1984–1988. godine, pru`i-
la su dragocene podatke o izvornoj arhitekturi manastirskog kompleksa i
wenom odnosu prema poznijim dogradwama i prepravkama, dok su o kori-
{}ewu ovog prostora u raznim fazama wegovog `ivota dopunske podatke
pru`ili novi nalazi stakla, novca i drugih grobnih priloga, a posebno
1
nalazi keramike. Jedan zna~ajan deo kerami~kog materijala otkrivenog
ovim istra`ivawima potvrdio je da }e u prou~avawu srpske sredwovekov-
ne kerami~ke produkcije 14–15. stole}a biti nezaobilazni novi oblici i
elementi dekoracije prisutni na grn~ariji iz Petrove crkve. Me|u tom
grn~arijom veoma su zna~ajni delovi zdela sa punim, horizontalno posta-
vqenim dr{kama, koje spadaju me|u re|e oblike kerami~kih posuda.
Kod ovih novih nalaza zdela sa punom horizontalno oblikovanom
dr{kom iz Petrove crkve izdvajaju se ulomci koji imaju sa~uvane dr{ke (T.
£–£££) i ulomci bez dr{ki koji profilacijom, bojom gle|i i ornamentom se
mogu pripisati ovom tipu zdele (T. £¤).
1. Fragmentovana kalotasta zdela zaobqenog oboda sa vodoravnom
2
dr{kom, ravnog dna (T. £/1, sl. 1). Dr{ka je masivna, u liniji oboda i prak-
ti~no trougaonog oblika, ali su na bo~nim stranama napravqeni pravou-
gaoni useci tako da su formirana dva bo~na trougaona i sredwi romboid-
ni deo sa kru`nom perforacijom. Pre~nik oboda je 19,5 cm, pre~nik dna
oko 12 cm, visina 6,6 cm. Gle|osana je sa spoqne strane maslinastozelenom

1 U okviru nau~nog projekta Stari Ras sa Sopo}anima (rukovodilac prof. dr Jovan Ne-
{kovi}) arheolo{ka istra`ivawa su izvedena u organizaciji Zavoda za za{titu spo-
menika kulture u Kraqevu, a u saradwi sa Narodnim muzejem u Beogradu pod rukovod-
stvom dr G. Marjanovi}-Vujovi}. Godi{wi izve{taji sa ovih istra`ivawa objavqeni
su u Novopazarskom zborniku, u brojevima 8–12 (1984–1988). Dokumentacija i materi-
jal sa ovih iskopavawa nisu obra|eni i danas se ~uvaju u zbirci poznog sredweg veka u
Narodnom muzeju u Beogradu.
2 Prona|ena u sondi 11 sa spoqne strane zida (u zapadnom delu porte), 1984. godine. Re-
konstruisana u vidu zdele sa dve dr{ke.