Page 59 - Zbornik 27

60 Dragica Premovi}-Aleksi} NZ27/2003

U selu ^edovu, na uzvi{ewu zvanom Zarudina, nalaze se ostaci prai-
storijskog utvr|ewa. Na Dubiwu, sa leve strane puta Sjenica — Novi Pa-
zar, prilikom izgradwe objekata PK »Pe{ter«, nala`en je kerami~ki ma-
4
terijal starijeg gvozdenog doba. U selima Raspogan~e i Brwica istra`ene
su dve humke u kojima je sahrawivawe vr{eno spaqivawem. Obe humke se, na
osnovu kerami~kog materijala, mogu opredeliti u kraj starijeg gvozdenog
5
doba, tj. ¤£ i po~etak ¤ veka pre na{e ere.
Na lokalitetu [arski kr{ kod Duge Poqane sondirani su ostaci
6
utvr|ewa okvirno datovanog u ¤£–¤ vek pre na{e ere. Na osnovu istra`i-
vawa navedenih praistorijskih lokaliteta i analogija sa lokalitetima u
Glogoviku, Delime|u i Melajama, mo`e se re}i da su ovaj prostor tokom
7
mla|eg gvozdenog doba naseqavali Autarijati, koji su do{li sa zapada.
[ta se u periodu rimske dominacije de{avalo na sjeni~kom pod-
ru~ju, malo je poznato. Jedino je izvesno da je tuda prolazio put koji je spa-
jao doline Lima i Ibra. Od Kolovrata, odnosno Prijepoqa, put je prela-
zio preko Lima, nastavqao dolinom Mile{evke, a zatim nastavqao preko
planine Jadovnik. Na ovoj deonici put se peo do Milo{evog Dola, Karau-
le i Aqinovi}a i preko Gora~i}a dolazio do Sjenice, odnosno Sjeni~kog
8
poqa. Na trasi puta, a verovatno radi wegove odbrane, podignuto je po~et-
kom £¤ veka utvr|ewe na lokalitetu Velika gradina u selu Vrsenicama, na
9
ju`nom obodu Sjeni~kog poqa.
Od Vrsenica put je nastavqao daqe obodom poqa do izvori{ta reke
Vape i daqe preko Smiqevca, Raspogan~a i Brwice do [arskog kr{a. Na
[arskom kr{u je praistorijsko utvr|ewe obnovqeno tokom £££–£¤ veka, sa
osnovnim ciqem odbrane ovog puta. Sa ovog utvr|ewa poti~e i jedan `r-
10
tvenik posve}en Jupiteru, datovan u £££ vek.
Jedini lokalitet ranovizantijskog perioda sa sjeni~ke teritorije
je, ve} pomiwana, Velika gradina u Vrsenicama. Na samom obodu prostra-
nog Sjeni~kog poqa, na 10 km jugoisto~no od Sjenice nalazi se lokalitet

4 Usmeno saop{tewe dr Vojislava Trbuhovi}a, kome se zahvaqujem na podacima.
5 D. Srejovi}, Istra`ivawa praistorijskih nalazi{ta u okolini Novog Pazara, Saop-
{tewe na H Godi{woj Skup{tini u Novom Pazaru, maja 1988. godine; M. Lazi}, Topo-
grafija i tipologija praistorijskih tumula u Srbiji i Crnoj Gori, Beograd 1989, 62.
6 M. Jevti}, Praistorijska gradina na [arskom kr{u kod Duge Poqane, NPZ 7/1983,
15–20.
7 Z. Letica, Pe{ter u bronzano i gvozdeno doba, Starinar HHH££, Beograd 1981, 16.
8 I. Bojanovski, Prilozi za topografiju rimskih i predrimskih komunikacija i naselja u rimskoj
provinciji Dalmaciji V — Gornje Podrinje u sistemu rimskih komunikacija, Godi{njak centra za
balkanolo{ka ispitivanja, knjiga 23, Sarajevo 1987, 113.
9 D. Premovi}-Aleksi}, Trasa rimskog puta na deonici Prijepoqe — Novi Pazar u sve-
tlu novijih arheolo{kih istra`ivawa, NPZ 15/1991, 40.
10 M. Popovi}, Anti~ko utvr|ewe na [arskom kr{u kod Duge Poqane, NPZ 7/1983, 5–13.