Page 208 - NP Zbornik 46_DRUGO REVIDIRANO IZDANJE

208 Ersan Muhović, Preključivanje kodova sa sociolingvističkog...

Primećujemo da se u kontinentalno-evropskoj tradiciji pragmatika zanima za
teme koje u angloameričkoj tradiciji obrađuje sociolingvistika. U skladu sa tim,
Bakšić i Bulić (2019) navode da se pragmatičke pojave poput socijalne deikse,
govornih činova ili učtivosti ne mogu opisati ako se ne uzme u obzir i sociolingvi-
stička pozadina. Takođe, možemo reći da se sociolingvistika zanima za relativno
nepromenljive i stabilne društvene varijable (kao što su mesto porekla, društvena
klasa, etnička pripadnost, pol) prilikom jezičkog ponašanja govornika. S druge
strane, pragmatika se bavi opisivanjem lingvističkih korelata relativno promen-
ljivih obeležja te iste individue (poput statusa u nekom odnosu društvene uloge) i
načina na koji govornik koristi svoj lingvistički repertoar za postizanje određenog
cilja (Bakšić, Bulić 2019: 51). U okviru varijacionističke sociolingvistike (Varia-
tional Sociolinguistics) navodi se da pragmatika i sociolingvistika predstavljaju
discipline koje proučavaju lingvističke varijable i predstavljaju dva načina pomo-
ću kojih se mogu reći iste stvari (Cameron, Schwenter 2013: 470). Naime, vari-
jacionistička sociolingvistika proučava na koji način se govorni činovi, navike i
učtivost samorealizuju u jeziku kroz različite varijable jezičkog ponašanja i upo-
trebe, pa isti autori navode da se to može dovesti u vezu sa kvantitativnim istra-
živanjima govornih činova u okviru primenjene lingvistike. Cameron, Schwenter
(2013) navode da u okviru varijacionističke sociolingvistike postoje određene
faze prilikom određenih proučavanja. U toku prve faze identifikuju se varijable
i njihove varijante koje se ponavljaju. U drugoj fazi se identifikuje kontekst u
kojima se varijacije ponavljaju, odnosno ne ponavljaju, da bi se odredio postojeći
obrazac ponašanja. U trećoj fazi se kodiraju podaci i analiziraju. Tokom četvrtog
koraka kreiraju se statistički podaci (koji mogu postati deo sociolingvističke ana-
lize). Podaci se zatim analiziraju u okviru petog koraka. Sve ovo pokazuje da se
sociolingvistička analiza preključivanja kodova ne može odvojiti od pragmatičke
analize zato što se njihovi aspekti proučavanja dopunjuju i često ih je nemoguće
odvojiti. Takođe, njihovi zasebni aspekti proučavanja se vremenom dopunjuju i
svrstavaju u red teorija koje sve više zaokupljuju nove istraživače.