Page 17 - NOVOPAZARSKI ZBORNIK 43

Novopazarski zbornik, 43/2020, str. 15-34 17

Bijedići/Trnje (p.n.e. 4500-3500/3000?) 5

Nalazi se na desnoj obali Kurtovog potoka, pritoke rijeke Bistrice, koja se
ispod sela Voljavca, u daljini od 18 km od Bijelog Polja, uliva u Lim i kojom se
Limska dolina proteže ka jugoistoku, duboko se zavlačeći među planinske masive.
Do lokaliteta je relativno lako doći, asfaltnim putem koji se od Voljavca odvaja ka
selu, a potom makadamskim putem (4 km). Lokalitet zauzima omanju, trougaonu,
kamenitu terasu na uzdignutoj obali potoka južnije od sela Bijedića. Sa istočne
strane uzdiže se okomita kamena litica poznata pod imenom Tvrdića krš, sa sje-
verne i sjeverozapadne strane prostire se Unička ravan, dok se na južnoj strani u
korito blago spuštaju terasaste padine Rudnice (Marković 1985: 70). Prostor, ne

veći od 500-600 m², zaklonjen i prirodno zaštićen, pružao je povoljne uslove za
formiranje naselja trajnijeg karaktera. Očito je da je naselje formirano kada i ono
na Beran-kršu, ali je iz nekih razloga napušteno nešto ranije, moguće negdje pri
kraju stratuma I ili na početku stratuma II Beran-krš, kako to prikazuju keramički
nalazi prikupljeni sa njegove površine (Marković 2006: 114).
6

5 Podaci iz dokumentacije Polimskog muzeja u čijoj su organizaciji obavljena istraživanja
kojima je rukovodio P. Lutovac, arheolog spomenutog muzeja. Izvještaj Polimskog
muzeja, Berane 2012.
6 Naprelje, nalazi se 3 km sjeveroistočno od Novog Pazara. Prilikom trasiranja pruge Raška
– Novi Pazar, 1952. godine na lokalitetu su otkriveni ostaci naselja koje je istraženo u
malom obimu. Lokalitet obuhvata nisku terasu kose, koja se strmo spušta u polje gdje
je nekada bilo korito rijeke Raške. Naselje je formirano tokom mlađeg kamenog doba,
odnosno neolita i pripada vinčanskoj kulturi. Nalazi keramike i fragmentovanih figurina
sa Naprelja ukazuju na direktnu povezanost ovog područja sa Kosovom i dijelovima
jugoistočne Srbije, ali ima i određenih izrazito lokalnih elemenata. Dakle riječ je da
ima očigledno sličnost sa materijalnom kulturom i hronološki se proudara na gotovo
istu vremensku epohu sa lokalitetom Trnje. Međutim, lokalitet Trnje je daleko od grada
što je na lokalitetu Naprelje obratno.Vidi: Dragica Premović-Aleksić, “Naprelje-ostaci
srednjovjekovne crkve i nekropole”, Novopazarski zbornik 12, Novi Pazar 1988, str, 23.