Page 164 - NOVOPAZARSKI ZBORNIK 43
P. 164
164 N. Nikšić, Sandžački melos u muzičkim zbirkama
vić naglašava da je kompozicijama pisanim „jednostavnijim stilom” želio da do-
čara ljepotu unisonog, ali izuzetno muzikalnog i emotivnog pjevanja u različitim
sandžačkim sredinama (Ćatović 1989: 4). Golemović, govoreći o ovim horskim
kompozicijama, ističe da „korekcije, odnosno umjetnički ‘zahvati’ koje S. Ćatović
preduzima da bi narodne pjesme prilagodio horu, često su neznatni te nam se one
predstavljaju u svom manje-više izvornom vidu“ (Ćatović 1985: 2). Ćatović je
pisao horske kompozicije homofonim stilom, a dodavanjem glasova narodnoj me-
lodiji želio je da postići „izrazito sazvučje” koje ima „latentan odnos prema njoj”
(Ćatović 1989: 4). Naime, naglašena prisutnost sekunde i kvinte upućuje na to da
je Ćatović dobro poznavao latentne harmonije sandžačke muzičke tradicije u vidu
ležećih tonova – finalisa, sekunde i kvinte ispod finalisa (Nikšić 2017).
Ćatović je radeći u školi osnovnog muzičkog obrazovanja uočio „evidentan
nedostatak literature za klarinet”, te je „na inicijativu i podstrek” nastavnika klari-
neta Miloša Živića (Ćatović 2001: 2) nastala zbirka kompozicija Pešterski motivi,
Album kompozicija za klarinet i klavir (Ćatović 2001). Ova zbirka sadrži ukupno 7
sedam kompozicija. Od toga pet su kompozicije za klarinet i klavir (Pešterska pa-
storala, Narodna iz Sandžaka, Snijeg pade, Pjesma pastira, Mala pastorala), jedna
za dva klarineta (Telal viče) i klavir i jedna za četiri klarineta (Pešterski motivi).
U instrumentalnim kompozicijama Ćatović tretira narodnu lirsku pjesmu
na dva načina. Prvi je taj da u skoro neizmijenjenom obliku preuzima melodiju
sandžačkih lirskih pjesama, na taj način što melodiju donosi klarinet, a u klaviru
se javlja akordska pratnja. To su kompozicije Narodna iz Sandžaka, Snijeg pade i
Telal viče. Drugu grupu kompozicija čine one u kojima Ćatović donosi original-
nu temu u duhu narodne muzike. To su kompozicije Pešterska pastorala, Pjesma
pastira, Mala pastorala i Pešterski motivi. Karakteristika ovih kompozicija jeste
lirska atmosfera, ponekad narušena dramskim momentima, a klavirska pratnja je
nenametljiva, obogaćena savremenim akordskim sklopovima i motivski zanimlji-
vim prijelazima (Nikšić 2017).