Page 155 - NOVOPAZARSKI ZBORNIK 43

Naka Nikšić UDK 784.4(497.11)
Univerzitet u Beogradu 781.7(497.11)
Učiteljski fakultet Beograd
Nastavno odjeljenje Novi Pazar

SANDŽAČKI MELOS U MUZIČKIM ZBIRKAMA

Sažetak: Sandžaki melos bio je predmet više etnomuzikoloških istraživanja,
vrednovanja i prilagođavanja sa aspekta muzičke pedagogije, ali i umjet-
ničke obrade. Naizgled malobrojna literatura sa ovom tematikom obilu-
je velikim brojem pjesama, igara i kompozicija koje predstavljaju obrade
narodnih melodija. U radu će biti analizirane po tri etnomuzikološke i kom-
binovane, kao i dvije metodičke zbirke. Također, predmet naše analize bit će
i dvije zbirke horskih, kao i jedna instrumentalnih kompozicija za klarinet
i klavir. Cilj ovog rada jeste da se stručnoj i široj javnosti predstave posto-
jeće zbirke sa sandžačkim melosom kako bi istraživači, stvaraoci, teoretičari
muzike i muzički pedagozi imali pregled referentnih zbirki i polaznu osn-
ovu za dalji rad, ali i ukaže na postojeće probleme i mogućnosti kada je u
pitanju zabilježena muzička građa. Analiza je pokazala da određeni broj
pjesama u predmetnim zbirkama nije zapisan Finskom metodom što otežava
njihovo uporedno istraživanje, da dobar dio zabilježene muzičke građe nije
sistematiziran, te da određeni dio pjesama koji postoji na CD-ima u okviru
kombinovanih zbirki nije etnomuzikološki zapisan.

Ključne riječi: sandžački melos, narodne pjesme, narodne igre, horske kom-
pozicije, instrumentalne kompozicije.

Uvod

Narodne pjesme Sandžaka bile su predmet brojnih istraživanja, a njihovi
zapisi (objavljeni tekstovi), danas, predstavljaju značajnu polaznu osnovu u nauč-
nim radovima iz više oblasti. Za muzičare poetski tekst pjesme bez zapisa melodije
gotovo da nema nikakvog značaja, te su etnomuzikološki (kao i etnokoreološki)
zapisi zabilježene građe, dragocjenost za istraživanja, kako u oblasti etnomuziko-
logije, tako i etnokoreologije, muzičke pedagogije, ali i za muzičko stvaralaštvo/
komponovanje. Pored etnomuzikoloških zbirki, izvori za izučavanje sandžačkog
melosa su i javnosti manje poznate kombinovane , kao i metodičke zbirke u ko-
1
1 Ovako smo ih nazvali jer nisu potpuno etnomuzikološke o čemu će biti više riječi u
nastavku rada.