Page 227 - Zbornik 39

Fatima Paljevac Muratović UDK 725.194.025.3/.4(497.11)
Arhitektonski fakultet 711.523(497.11)
Univerzitet u Sarajevu

INTERVENCIJE U AMBIJENTALNIM CJELINAMA
Hamam danas i sutra

Sažetak: Posmatrajući razvoj arhitekture od historijskog perioda vidimo
značaj regionalnog pravca ne samo u stambenoj arhitekturi nego i u onoj
najreprezentativnijoj. Takva arhitektura svjesno treba da omogući identifik-
aciju populacije na određenom prostoru. Privlačnost orijentalno-islamske
civilizacije proizilazila je iz raznih okolnosti po tome što je ona donosila viši
životni standard, unosila je nove potrošačke potrebe, razvijala je estetska os-
jećanja, davala je maha mašti koja je bila prilagođena potrebama čovjeka
i donosila je jednu vrstu lagodnosti i posebno po svome pozitivnom odnosu
prema prirodi.
Hamam je jedan od najznačajnijih elemenata čaršije, međutim na lokaciji on
svojim volumenom i veličinom ne odudara niti je previše akcentiran, jednos-
tavno prati liniju terena, ne suprostavljajući mu se.
Analizama u okviru projekta restauracije hamama u Novom Pazaru obuh-
vaćena je Ulica 7. juli i 1. maj, tačnije njen dio. Ulica se nalazi u staroj
gradskoj jezgri, u prostoru između mosta koji ide preko rijeke Raške i niz
trgovki oko Arap-džamije.
Sprovedena je analiza u cjelini čine je fotodokumentacija i skice mjerenja i
detalja sa lokacije, zatim detaljna analiza propadanja objekta koja je nastala
pod raznim uticajima vremena i čovjeka.
Stavljanje hamama pod zaštitu, podrazumijeva adekvatno korištenje prosto-
ra koje ne smije ni u kom smislu narušiti njegov oblikovni i historijski iden-
titet, znači atkivno štititi objekat.

Ključne riječi: hamam, restauracija, regionalni arhitektonski pravac, aktiv-
na zaštita, kulturni turizam, horizontalni grad, ambijentalna cjelina, čaršija,
rekonstrukcija, konzervacija.

Uvod

U trenutnom arhitektonskom stvaralaštvu, bez obzira da li je riječ o inter-
vencijama unutar historijskog ambijenta ili je riječ o potpuno novoj izgradnji, pre-
poznaju se dva dominantna pravca: regionalizam (prisutan od historijskog perioda)
i internacionalizam (započinje sa modernom i traje do danas).