Page 346 - Zbornik 27

356 Zdenka @ivkovi} NZ27/2003

znici su u obavezi da izra|ene kopije ostavqaju fondu Doma kulture u No-
vom Pazaru. Slikari su kroz predavawa upoznati sa tehnikom fresko-sli-
karstva, posebno sa vrstom boja koje se koriste, crte`om u fresko-tehnici,
redosledom nano{ewa boja, pastuoznim i lazurnim potezima, karakteri-
sti~nim za slikarstvo vizantijskog stila kao i s razlikama fresko i seko
tehnike kao i sa razlikama u tehnici slikawa ikona. Oni koji postignu
dobre rezultate imaju mogu}nost da u slede}oj godini rade fresko tehni-
kom na komadima sige sa nane{enim sve`im malterom. S obzirom na krat-
ko vreme rada u [koli taj rad je samo podsticaj za daqe usavr{avawe i
upoznavawe sa lepotom rada fresko-tehnikom.
Slikarima je obezbe|en sav slikarski materijal, boje (pigmenti) i
ostali potro{ni materijal (palete, ~etke i drugo). Na po~etku rada [ko-
le (1979. godine) nije postojao inventar ve} je improvizovan rad u mana-
stirskoj trpezariji, ali su kasnije postepeno nabavqeni {tafelaji, radni
stolovi i sedi{ta, tako da je sam rad dobio na kvalitetu. Posle nekoliko
godina, pored rada na izradi kopija fresaka na pripremqenoj podlozi ko-
ja imitira zidnu povr{inu ili fresko-malteru na komadima sige, u pro-
gramu je bio i obilazak manastira sa freskama u najbli`oj okolini. Ciq
ovih obilazaka je da se polaznici upoznaju sa raznoliko{}u slikarskog
postupka, upotrebqenim bojama, o~uvano{}u kolorita i promenama, kao i
konzervacijom i restauracijom originala. Tako su upoznati sa fre-
sko-tehnikama i freskama nastalim u periodu od £H do H¤£ veka u slede}im
objektima: Petrova crkva, \ur|evi stupovi, Gradac, Studenica, Mile{e-
va, Stara i Nova Pavlica, Bawska i Crna Reka. U Novom Pazaru je u planu
i obilazak muzeja »Ras« i upoznavawe muzejskih eksponata.
U manastirima, i vi{e puta u manastiru u Sopo}anima, su odr`ava-
na predavawa o istorijskom zna~aju ovih spomenika i o specifi~nosti
primewene tehnike fresko slikarstva. Za ova predavawa su povremeno an-
ga`ovani istori~ari umetnosti. Prakti~an rad se izvodio u ve}oj prosto-
riji hotela u Sopo}anima.
Polaznici [kole su bili iz Srbije, Crne Gore i Makedonije. Naj-
ve}i broj ih je bio iz Beograda, Novog Sada, Novog Pazara, Ni{a, Pan~e-
va, Kraqeva, Pri{tine i Prizrena. Interesovawe za ovu [kolu postoji i
u inostranstvu tako da je bilo polaznika iz [vajcarske, Engleske, [ved-
ske, Indije a zainteresovanih ima i u Italiji. S obzirom na individualan
rad polaznika uobi~ajeno ima 8–10. Do sada je u radu u~estvovalo desetak
slikara iz Novog Pazara i Novog Sada (konzervatora).
Radovi — kopije fresaka su izlagani u vi{e navrata u mnogim gra-
dovima a posebno su organizovane izlo`be povodom godi{wica [kole i
to u Novom Sadu u Galeriji matice srpske 1993. godine, u Beogradu u Peda-
go{kom muzeju 1994. godine i u Ra{koj 2003. godine. Vi{e puta su radovi
izlagani u Novom Pazaru i Pri{tini.