Page 33 - Zbornik 27

34 Dr Viktorija Sokolovska NZ27/2003

Strabon saop{tava da Peonija na severu grani~i sa Autarijatima i sa
35
Dardancima. Opet od Strabona doznajemo da se Peonija grani~i sa Auta-
36
rijatima, Dardancima i Ardijeima. Oko 310. g. odigrao se onaj poznati
doga|aj, kada su Autarijati zbog prirodnih nepogoda koje su zadesile wi-
hovu zemqu, izvr{ili pritisak na Peoniju. Tada je Kasandar, makedonski
kraq, pritekao u pomo} Audoleonu naseliv{i 20.000 Autarijata ispod
37
planine Orbel, na krajwoj granici Makedonije. Poznato je isto tako da
su prodorom Autarijata u Pomoravqe potisnuti Tribali, ~ime oni posta-
ju severni susedi Agrijana. Me|utim, 310. g. Autarijati vr{e pritisak na
Peoniju i Audoleon je taj koji se nalazi u nevoqi, a ne neki agrijanski vla-
dar. Iz ovoga se name}e zakqu~ak da je Audoleon prikqu~io Peoniji teri-
38
toriju Agrijana. Zato kod Strabona Autarijati figuriraju kao severni
39
susedi Peonije.
A sada da vidimo {ta arheolo{ki podaci govore o prostoru koji
smo pripisali Agrijanima. Posle studioznog izlagawa rezultata iskopa-
vawa na Karaga~u, Dragoslav Srejovi} zakqu~uje da oblast Kosova, region
Ju`ne Morave i Skopski basen u vreme od ¤££ do £¤ veka predstavqa jednu
kulturnu celinu. Za ovo vreme vezuje se pojava fortificiranih naseqa, po-
java sive lokalne keramike ra|ene na grn~arskom kolu sa helenskim forma-
ma (skifosi, kantarosi, kupe, zdele, hidrije), pojava importovane kerami-
ke ati~ke provenijencije u stilu crvenih figura. Pored Karaga~a, kako
prime}uje Srejovi}, ove manifestacije prisutne su na Gadimqu, [irokom
i Cernici, u Kr{evici kod Vrawa, Oraovici kod Pre{eva, na lokalite-
tima Gradi{te — Pelince i Gradi{te — Lipkovo kod Kumanova, a u skop-
40
skom basenu na Gradi{tu — Brazda, Orman, Kale, Nerezi, Studeni~ani i dr.
Rastko Vasi}, sa svoje strane, ovaj prostor defini{e kao jednu kul-
turnu grupu, koja se na zapadu grani~i sa glasina~kom kulturom, a na isto-
ku sa Cepina grupom, ukqu~uju}i prema jugu skopsko-kumanovsku oblast.
Pored prethodno pomenutih lokaliteta, u ovu grupu ukqu~eni su jo{ i Be-
la}evac, Gorwe Gadimqe, Jawevo, Ma}edonci, Gorwa Qubata, Lapotnica,
41
Dowa Toponica i dr.
Ove konstatacije na{ih eminentnih arheologa podudaraju se sa pro-
storom koji smo definisali kao agrijanski. Od kraja ¤ veka i tokom £¤ na
ovom prostoru zapo~iwu gr~ki uticaji, a arheolo{ka istra`ivawa su po-

35 Str. VII, 5, 1.
36 Str. VII, frg. 6.
37 Diod. XX, 19, 1.
38 V. Sokolovska, Agrijani, 19.
39 Vidi nap. 36.
40 D. Srejovi}, Karaga~ and the Problem of Ethnogenesis of the Dardanians, Godi{wak Balka-
nolo{kog instituta SANU, £¤, Beograd 1973, 62 i d.
41 R. Vasi}, Praistorija Jugoslovenskih zemaqa, @eqezno doba, ¤, Sarajevo 1987, 673 i d.