Page 119 - Zbornik 27

NZ27/2003 NOVI PRILOZI TUMA^EWU @IVOPISA... 121

Sl. 12 — Arhan|eo Gavrilo iz Blagovesti, poznat kao Plavi an|eo,
crkva Sv. Ahilija u Ariqu, 1296, ~eoni zid u zoni oltarske pregrade

govesti i an|ela u ru`i~astoj tunici, naslikanoj na desnoj strani kompo-
zicije Svete Trojice u kapeli u Rasu, da ima mesta osnovanoj pretpostavci
da je re~ o radovima istog `ivopisca. Uporedna analiza crte`a, forme,
kolorita, te drugih karakteristika ove dve freske, na o~igledan na~in
ukazuje da je boqi slikar Dragutinove kapele ista ona li~nost koju istra-
`iva~i dr`e za najboqeg od trojice slikara `ivopisa u hramu Svetog Ahi-
lija u Ariqu. Sli~an je rezultat upore|ewa i lika Svete Ane u Dragutino-
voj kapeli sa likom Bogorodice iz ariqskih Blagovesti. Klasicisti~ka
obrada draperije, blagi nagove{taj telesne strukture pod wom, fina pa-
stelna boja ode}e, poigravawe svetlosnim efektima i smisao za karakteri-
zaciju likova kakvi se u kapeli vide, u slu~aju Svete Trojice i Svetog Joa-
kima dobijaju svoje paralele u ariqskoj crkvi u predstavama @rtve Avra-
move i liku patrona hrama Svetog Ahilija. Verujem da }e ovo razmi{qawe
otvoriti put novom sagledavawu i analizirawu odnosa `ivopisa u dve za-
du`bine kraqa Dragutina koje su nastajale gotovo uporedno u relativno
kratkom vremenskom periodu. U tom interludiju je, ~ini se, jedan solidan
slikar, izvesno Grk, zna~ajno nadgradio svoje ume}e usavr{avaju}i se vi{e
u zanatskoj ve{tini i finim crta~kim profilacijama nego u sklonosti ka
preuzimawu novih stilskih re{ewa, osim u formalnim nagove{tajima.
Naposletku, a umesto uobi~ajenog zakqu~ka, sti~e se utisak da treba
jo{ jednom podvu}i zna~aj sistemati~nog sagledavawa spomeni~kog nasle-
|a srpskog sredweg veka u odnosu na istoriju duha epohe u kojoj su nastajali,
s posebnim naglaskom na religijsku dimenziju kao nezaobilazni faktor
koji je najneposrednije uticao na na~in mi{qewa i delawa qudi toga do-
ba. Dragutinova grobna kapela, kao dragoceni spomenik kulture i duha,
koji je u velikoj meri izmakao vatri i zavojeva~ima kao kakva predstra`a