Page 90 - NP Zbornik 46_DRUGO REVIDIRANO IZDANJE

90 Safet Bandžović, Sandžak i konstituisanje avnojske Jugoslavije...

u činjenici da je prethodno 1943. stvorena savezna država, a tek onda u toku
1944. članice federacije, kada su zemaljska antifašistička vijeća na svojim drugim
zasjedanjima konstituirana u najviša zakonodavna i izvršna predstavnička tijela
svojih federalnih jedinica. Odluke AVNOJ-a, „partizanskog parlamenta” su
okvirnog i načelnog karaktera. Osnovana je jugoslavenska federacija, ali do kraja
nisu bili izvedeni oblici pojedinih federalnih republika vezani za njihove granice,
položaj pojedinih oblasti, strukturu članica saveza, „kao unitarnih ili složenih”.
Zemaljsko antifašističko vijeća Sandžaka (ZAVNOS) formirano je u novembru
1943. u Pljevljima. Ono je krajem rata nestalo iz konstrukcije jugoslavenske
federacije kao zasebni političko-teritorijalni subjekt podjelom Sandžaka između
Srbije i Crne Gore. Niz pratećih pitanja kojima su se odluke u Jajcu 1943. o
ustrojstvu Jugoslavije bavile, bio je predmet razmatranja i preciziranja državno-
partijskog vrha i AVNOJ-a i 1945. godine. Ona su i dalje, kao što je fenomen
nastanka i raspuštanja ZAVNOS-a, ostala u naučnom fokusu, izložena kritičkim
promišljanjima u širem kontekstu, raznovrsnim analizama i preispitivanjima,
polemičnim reinterpretacijama činjenica, kao i „dubinskim” traganjima za
potpunijim, multiperspektivnim odgovorima.