Page 193 - NP Zbornik 46_DRUGO REVIDIRANO IZDANJE

Novopazarski zbornik, 46/2023, str. 163-196 193

sastav zemljišta čine glina i gvožđe. Rijeka Lim koja izvire iz Plavskog jezera
teče iz pravca juga kasabe prema sjeveru. Također, rječica Bistrica koja izvire iz
Klisure teče prema zapadu, dok Lješnica koja izvire iz podnožja trgoviške viso-
25
ravni Turjak teče prema sjeveru i ulijeva se u rijeku Lim, preko koje se na kraju
spaja sa rijekom Drinom koja se nalazi ispod Priboja.
Budući da su spomenute rijeke veoma pitke, svi stanovnici sela ih koriste za
piće. U kasabi i izvan nje postoje mnogi izvori ukusne pijaće vode, kao i vode
sa česama koje teku iz planinskih vijenaca, a u sebi sadrže gvožđe, karbonat i
magnezijevu sol.
Također, na udaljenosti pola sata hoda od grada, tj. u selu Lješnica koje se
nalazi na glavnom putu Prijepolje–Vraneš, postoje dva izvora kisele vode, za koje
je sa medicinskog stanovišta ustanovljeno da su korisne za liječenje internih i ek-
sternih bolesti. Ovi izvori su jedini izvori kisele vode unutar ove kaze.
Važne lokacije i ostalo: U kasabi se nalaze 4, a u kazi 9 časnih džamija i 1
medresa, zatim ukupno 4.025 domaćinstava uključujući i domaćinstva u selima,
323 dućana, 10 pekara, 8 hanova, 173 vodenice, 1 carska kasarna, 1 državni am-
bar, 3 crkve, 1 ruždija, 1 ibtidaija, 20 muslimanskih sibjan mekteba od kojih se 6
nalazi u kasabi, a 14 u selima, kao i jedan hrišćanski mekteb. U svim spomenutim
mektebima nastavu pohađa 426-oro djece, učenika i učenica.
Drevne građevine: Pored časne džamije Fethije, o kojoj je bilo riječi, među
drevnim građevinama primjećuju se i ruševine jedne velike crkve u selu Kuma-
nica koje se nalazi uz rijeku Lim na dva i po sata udaljenosti sjeveroistočno od
kasabe, kao i ruševine jedne velike crkve u selu Brodarevu koje se nalazi na šest
sati udaljenosti od kasabe, a o čijim datumima izgradnje ne postoje podaci.
Državne ustanove: U kazi se nalaze pet prelijepih baraka u kojima je smje-
štena po jedna četa carske vojske, a koje su sagrađene nedavne 1295. godine ,
26
odmah pored njih se nalazi jedna zgrada koja posjeduje prostorije za komandi-
ra, kancelariju i stražara, a u čijem sastavu se nalazi i bolnica, apoteka, soba za
domara i ostali objekti, a zatim još jedna druga zgrada koja na gornjem spratu
obuhvata deset soba, a na donjem kasarnu, dok se između ove dvije zgrade nalazi
jedna kuhinja. Također, u kulama koje se nalaze u selu Podgrađe boravi carska
vojska.
Putevi i telegrafska linija: U kazi se nalaze makadamski putevi. Budući da
postoji put koji vodi od Mitrovice koja predstavlja krajnje odredište željezničke
pruge do Sjenice, pretpostavlja se da će Akova (Bijelo Polje) imati koristi od želje-

25 To jest rožajske visoravni Turjak.
26 To jest 1878. godineukoliko je riječ o hidžretskom kalendaru ili 1879/1880. godine.