Page 191 - NP Zbornik 46_DRUGO REVIDIRANO IZDANJE

Novopazarski zbornik, 46/2023, str. 163-196 191

Slavnog Skadarskog vilajeta iz kojeg se 1274. godine po Hidžri izdvaja i spaja
22
s nahijom Bihor koja se nalazi jugoistočno od iste, zatim pod sadašnjim imenom
dobija status kaze, a zatim se prvo priključuje Bosanskom vilajetu, a kasnije Ko-
sovskom vilajetu.
Stanovništvo: Površina kaze koju sačinjava 59 sela, u pogledu širine iznosi 8
sati hoda, dok u pogledu dužine iznosi 10 sati hoda. U kasabi koja sa selima obu-
hvata 4.025 domaćinstava, živi ukupno 9.723 muškarca i 8.303 žene. Dvije trećine
spomenutog stanovništva sačinjavaju muslimani, jednu trećinu nemuslimani, dok
veoma mali procenat stanovništva predstavljaju Romi.
Poljoprivreda: Usjev je ograničen iz razloga što se više od jedne polovine
zemljište ove kaze sastoji od visokih planina i visoravni. U višim selima uzgajaju
se ječam, ovas, jedrozrnac, mješavinai heljda, dok se u selima uz rijeku Lim koja
se nalaze u dolini čija površina iznosi oko 10.000 dunuma, uzgajaju kukuruz,
ječam i grah. Međutim, iako se među višimselima nalazi određeni broj pašnjaka,
iz ranijih iskustava ustanovljeno je da isti nisu pogodni za poljoprivredu. Dakle,
utvrđeno je da se ne mogu uzgajati kulture poput pamuka, susama i opijuma koji
donose zaradu i prihode.
Jedan dio življa koji posjeduje zemljište bavi se poljoprivredom, dok ostali
rade kao napoličari i nadničari. Poljoprivrednici u istoj mjeri ulažu trud i napore,
ali plodovi njihovog rada su ograničeni iz razloga što uglavnom koriste stare po-
ljoprivredne alate. U predjelima sa većim brojem stanovništva, a manjim brojem
obradivih površina, bilo je neophodno uložiti znanje i rad mašina na takav način
da se ne osjeti potreba za uvozom žitarica.
Jedna od najupotrebljivijih žitarica u narodu jeste heljda izrazito crne boje.
Iako postoji sumnja u nedostatku kvaliteta spomenute kulture, žitelji su prisiljeni
da je intezivno koriste u ishrani. Također, u ovoj kazi uspijevaju razne vrste voća
poput kruške i jabuke, ali najviše uspijeva šljiva od koje se proizvodi šljiva..
23
Vinograda nigdje nema.
Industrija i trgovina: Pored krojača koji predstavljaju najbrojnije zanatlije
u Akovi (Bijelom Polju), između ostalih, prisutni su još i beriberi, sarači i ostale
zanatlije. Ne postoje sredstva za razvoj industrije u ovoj kazi zbog nepostojanja
žitelja koji bi ohrabrili industriju kao ni bogatstva u izobilju koje bi podstaklo te
iste žitelje da se okrenu industriji. Također, jedan od razloga nenapredovanja žite-
lja jeste taj što se ova teritorija nalazi na samoj periferiji zemlje.

22 To jest 1657-1858. godine po gregorijanskom kalendaru.
23 Zanimljivo je da je u izvornom tekstu spominje riječ šljiva. Vjerovatno je ovdje riječ o
nekom alkoholnom piću koje se proizvodi od šljive kao što je šljivovica.