Page 86 - NOVOPAZARSKI ZBORNIK 44-2021

86 A. Bjelak, Srpski kao L1 i L2 i Bosanski jezik u obrazovanju u Republici Srbiji...

Kod generacije koja prvi razred upisuje školske 2020/21. godine, osim u
Ekonomskotrgovinskoj školi, u odnosu na prethodnu generaciju zapažen je blagi
procentualni porast broja učenika koji srpski izučavaju kao L1. U tom smislu Eko-
nomskotrgovinska škola bilježi blagi pad:

- Ugostiteljsko-turistička škola: od ukupnog broja učenika prvog razreda (n
= 137) srpski kao L1 izučava 67,2% učenika (n = 92), dok srpski kao L2 i
bosanski izučava 32,8% (n = 45);
- Medicinska škola “Dva heroja”: od ukupnog broja učenika prvog razreda
(n = 193) srpski jezik kao L1 izučava 65,8% (n = 127), a kao L2 i bosanski
34,2% (n = 66);
- Ekonomsko-trgovinska škola: od ukupnog broja učenika prvog razreda (n
= 302) srpski jezik kao L1 izučava 59,3% (n = 179), a kao L2 i bosanski
40,7% (n = 123);
- Gimnazija: od ukupnog broja učenika prvog razreda (n = 340) srpski jezik
kao L1 izučava 55,9% (n = 190), a kao L2 i bosanski 44,1% (n = 150);
- Tehnička škola: od ukupnog broja učenika prvog razreda (n = 307) srpski je-
zik kao L1 izučava 60,9% (n = 187), dok kao L2 i bosanski 39,1% (n = 120);
- Škola za dizajn tekstila i kože: od ukupnog broja učenika prvog razreda (n
= 210) srpski jezik kao L1 izučava 58,1% (n = 122), a kao L2 i bosanski
41,9% (n = 88).

Zaključno razmatranje

Pitanje odnosa srpskog jezika kao maternjeg (srpski kao L1), srpskog jezika
kao nematernjeg (srpski kao L2) i bosanskog jezika vrlo je kompleksno. Ono što je
očigledna činjenica jeste da obrazovni sistem Republike Srbije na prostoru Novog
Pazara prepoznaje sve spomenute varijante. Suštinski, broj učenika koji izučavaju
srpski jezik kao maternji, odnosno kao L1, u školskoj 2020/21. godini u blagoj je
prednosti u odnosu na broj učenika koji izučavaju srpski kao nematernji, kao L2,
i bosanski jezik. Do ovog zaključka dovode nas zbirni podaci, prema kojima se u
novopazarskim srednjim školama u školskoj 2020/21. obrazuje 5.462 učenika, od
kojih srpski jezik kao L1 izučava 3.100 učenika, što je 56,8%, dok srpski kao L2 i
bosanski jezik izučava 2.362 učenika, što je 43,2% od ukupnog broja.

Razlozi za ovakav rezultat mogu biti trojaki:

a) Učenici srednjih škola često biraju srpski kao L1 jer bi u drugom slučaju,
odabirom bosanskog kao L1, opet bili u obavezi za izučavaju srpski kao
L2, što im predstavlja “dodatno opterećenje” (više predmeta, više časova
nedjeljno, više nastavnog materijala za učenje);