Page 41 - Zbornik 40

Hivzo Gološ UDK 908(497.11 Штавички срез)”1912/1914”
Istorijski arhiv „Ras“ Novi Pazar 314.117(497.11 Тутин)”1912/1914”

SREZ ŠTAVIČKI (1912-1914)

Sažetak: Rad „Srez štavički (1912-1914)“ se bavi političkom administrativ-
no-teritorijalnom podjelom Sreza štavičkog u periodu (1912-1914). Daju se
saznanja o nastanku imena Tutina, formiranju Sreza i popisu stanovništva
1913. godine. U ovom srezu prvi put se formiraju organi vlasti, koji su radi-
li po važećem zakonodavstvu Kraljevine Srbije. Donijet je veliki broj novih
zkona, uredbi, naredbi, rješenja i uputstava koji su se odnosili na novopri-
sajedinjene oblasti nakon Prvog balkanskog rata. Nakon formiranja Sreza
osnovane su opštine, sreski sud, opštinski sudovi za svaku opštinu i Poresko
odjeljenje Sreza štavičkog.
U Srezu štavičkom je u osmanskom periodu radilo 9 mekteba. Najpoznatiji
mektebi nalazili su se u Dobrom Dubu, Dragi, Đerekarima, Gracu, Koniču,
Melajama, Raduhovcima, Škrijelju (Moranima) i Tutinu. Pored mekteba radile
su tri svjetovne osnovne škole: Osnovna škola u Suvom Dolu, Državna narodna
škola u Ribariću kasnije nazvana „Rastko Nemanjić“ i Državna narodna škola
u Tutinu, koja je kasnije dobila ime „Kralja Aleksandra Prvog“.

Ključne riječi: Prvi balkanski rat, Srez štavički, opština, selo, zaseok, sreski
sud, opštinski sud, osnovna škola, Tutin, Poresko odjeljenje.

UVOD

Teritorija opštine Tutin naseljena je od prahistorije do danas. Ovo područje
1
je naseljeno u vrijeme srednjeg paleolita 300.000 – 30.000. g. prije n.e.), o čemu
nam svjedoči Smolućka pećina. Tokom historije smjenjivali su se razni osvajači:
Iliri (Autarijati i Dardanci), Kelti, Grci, Rimljani, Vizantinci, Slaveni, Osmanlije,
Austro-Ugari i Nijemci.

1 Zvonimir Kaluđerović: Izveštaj o istraživanju arheološkog nalazišta Smolućka pećina
kod Tutina, „Novopazarski zbornik“, br. 11, Novi Pazar 1987. str. 221-222.