Page 45 - Zbornik 40

40/2017 SREZ ŠTAVIČKI (1912-1914) 45

skom carstvu u periodu od 1877. do 1912. godine, izvršena je nova u osvojenim
13
krajevima Kraljevine Srbije. Uspostavljena je nova vlast u okruzima, srezovima i
opštinama. Primjenjivano je postojeće i novo zakonodavstvo. U novooslobođenim
(osvojenim) krajevima Srbije zavedena je vojna vlast, kojoj je na čelu stojala Vrhov-
na komanda, sa sjedištem u Skoplju. Činovnike je postavljala Vrhovna komanda,
14
na prijedlog resornih ministara vlade Kraljevine Srbije. Prvobitni tekst Uredbe imao
je 88, a kasnije 95 članova. Bila je podijeljena na odjeljke: o organizaciji opština,
srezova, okruga i sudova.
Prema Uredbi o uređenju oslobođenih oblasti, svako selo, varošica ili varoš
što se prilikom zauzeća zateklo kao opština, odnosno prva upravna jedinica, ostalo
je i od tada tako, ukoliko upravne vlasti nisu nalazile razlog da to promijene, bilo
spajanjem više sela u jednu opštinu, bilo razgrupisavanjem u više opština. Svaka
15
opština pripadala je nekom srezu, a svaki srez nekom okrugu.
16

13 O organizaciji vlasti i adminstrativno-teritorijalnoj podjeli u Osmanlijskom carstvu
vidi, Historija osmanske države (Priredio Ekmeledin Insanoglu), Sarajevo 2004. str. 267-
298; Opširnije o lokalnoj upravi u Srbiji vidi, Fedor Nikolić: Lokalna uprava Srbije u
XIX i XX veku: oblast, okrug, srez, Beograd, 1927; Administrativna podela oslobođenih
krajeva, Isto, str. 43-45.
14 Uredba za Novu Srbiju, „Politika“, br. 3202, Beograd, 15. decebar 1912. str. 2.
15 Uredba o uređenju oslobođenih oblasti, „Srpske novine“ (Službeni dnevnik Kraljevine
Srbije), god. LXXX, br. 181, Beograd, 21. avgusta 1913. str. 1.
16 Uredba o uređenju oslobođenih oblasti, „Srpske novine“ (Službeni dnevnik Kraljevine
Srbije), god. LXXX, br. 181, Beograd, 21. avgusta 1913. str. 1-2.