Page 188 - Zbornik 40

188 Kučević Amela, Muminović Esad 40/2017

Pazar zauzimao važno mjesto na raskršću bitnih trgovačkih puteva Južne Evrope. Ovdje
su se nudili zanatski proizvodi od vune, kože, metala, proizvodi od skupocjene svile iz
Indije, perzijska i arapska roba (Radovanović 1991). Grad je svakodnevno posjećivao
veliki broj trgovaca i ljudi koji su dolazili da prodaju ili kupuju robu, pa je trebalo obez-
bijediti smještaj i hranu tim ljudima kao i njihovim konjima, koji su im bili prijevozno
sredstvo. Sve je to donosilo dobit gradu. Razvojem grada razvijala se i čaršija, padove
ekonomske moći grada osjećala je i čaršija. Pošto je čaršija bila krvotok grada, za vrije-
me ratova i razaranja ona je najviše gubila, stopirao bi se njen razvoj, tok, napredovanje.
Modernizacija proizvodnje i industrijalizacija zanatsva, dovela je do propadanja i izu-
miranja pojedinih zanata, izumiranja zanatlija i njihove originalnosti, a samim tim i do
izumiranja Stare čaršije i njene uloge u gradu. Stvara se potreba za novom izgradnjom,
za novom namjenom lokala. U periodu od kraja XVII do početka XIX vijeka je padom
Turske moći bio i period stagnacije u razvoju grada i čaršije. U XIX vijeku, Novi Pazar
dostiže značajan privredni razvoj i iz tog perioda potječe većina historijskih objekata.
Tada se čaršija prenosi na desnu obalu rijeke Raške, gdje se formirao čitav urbanistički
potez Stare čaršije. Struktura Stare čaršije je nastala tako što se izgradio čitav niz dućana
oko komunikacije, Carigradskog puta (današnja Ulica 1. maja).

Slika 2. Plan zaštite starog jezgra. Zaštićena zona Stare čaršije na desnoj obali
rijeke Raške; namjena zona u okviru Stare čaršije, prema GUP-u Novog Pazara 2020.
(GUP NP 2007)