Page 128 - Novopazarski Zbornik 36

132 Nadžib Kočan НЗ 36/2013

Ovo selo, kako tvrdi Lutovac, dobilo je ime po vrbama koje su rasle pored
potoka. Sam toponim Vrbica je veoma starog porekla, i on je, po mišljenju Osto-
4
jića „vezan za obredne običaje svih Slovena“, dok etimolog, Petar Skok, smatra
5
da je „vrbica“ crkveni termin u pravoslavaca. 6
S obzirom na prirodna bogatstva i povoljan geografski položaj Vrbica je
bila nastanjena od najstarijih vremena. Najstariji stanovnici na teritoriji današnje
Crne Gore bili su Iliri, a njen severoistočni dio, pa i područje sela Vrbice, naselja-
valo je poznato ilirsko pleme Autarijati. O njihovom prisustvu na ovom prostoru
svedoči jedan tumul — humka koji je pronađen na lokalitetu Ravni Turjak u Gor-
njoj Vrbici. Za Autarijate se kaže da su bili nekada najugledniji narod u unutra-
7
šnjosti. Stanovništvo u predrimsko doba je ponajviše sedelo u višim krajevima,
8
9
a to potvrđuje i pomenuti lokalitet u Gornjoj Vrbici.
Da je Vrbica bila odavno naseljena, a da se stanovništvo u njoj smenji-
valo, pokazuju materijalni ostaci na terenu, prvenstveno crkvine i stara groblja.
Prilikom svog obilaska ovog sela Milisav Lutovac je zabeležio na brežuljku u
Zadublju da se nalazi „grčka crkvina“ i „grčko groblje“. Samo su temelji ostali od
crkve a groblje je bilo dosta dobro očuvano. Grobovi u njemu pokriveni su dugač-
kim monolitnim pločama. I naziv „Zapis“ na brdu prema selu Zagrađu takođe je
10
vezan za ranije stanovništvo.
Ovakvih tragova ima i u Gornjoj Vrbici. U potesu Prisoje staro groblje i cr-
kvina zarasli su u šumu, a više Gornje Vrbice nalazi se još jedno „crkvište“ i oko nje
groblje sa dugačkim pločama. Kada je probijen put iz sela prema planini prošao je
11
preko ovog potesa, tako da je crkvište na desnoj, a groblje na levoj strani puta, koje je
u narodu poznato kao Vlaško groblje što upućuje na prisustvo Vlaha stočara na ovom
prostoru. Jedan potes na južnoj strani sela nosi naziv Dvorišta, a da je bio stalno na-
seljen svedoče ostaci kuća, crkvina i groblja. Jiriček kaže da je kuća u prošlosti nazi-
vana dvor, i da je dvorište (obor) kuće bilo ograđeno plotom, ili u kršu suhozidom.
12
U Đurovom dolu i Prijekim livadama Lutovac je zapisao da se vide tragovi groblja,
a na donjoj strani blizu šume i potoka „kažu da je bila crkvina“. Drugi potes u Gor-
13
njoj Vrbici zvani Ćelije (potok Ćelije) ukazuje da je ovde bilo kaluđersko boravište.
Vrbica je karakteristična i po tome što ima 190–200 mikrotoponima. Veći
broj njih je srpskog porekla kao npr: Zabjel, Milonjina ravan, Prosište, Letine,

4 Isto.
5 Милош Остојић, Васојевићи у свијетлу ономастике, Ступови — Подгорица, 2001, 314.
6 Isto, 315.
7 Милан Булатовић, Лозанска школа са освртом на прошлост краја, Бијело Поље, 1997, 22.
8 Константин Јиричек, Историја Срба, Књига I, Београд, 1981, 10.
9 Isto, 11.
10 Милисав В. Лутовац, nav. delo, 68.
11 Isto.
12 Константин Јиричек, Историја Срба, Књига I, 283.
13 Милисав В. Лутовац, nav. delo, 68.