Page 145 - Zbornik 27

148 Dr Aleksandar Kadijevi} NZ27/2003

Sl. 8 — A. Gaudi,
crkva Iskupqewa
Sv. Porodice u Bar- Sl. 9 — P. Kujpers, Rijskmuzeum, Amsterdam,
seloni, 1883–1926. 1877–1885.
20
perioda, svojevrsnog nastavka neakademskog evocirawa gotike (sl. 11),
strukturom ni`ih partija Mini}ev zvonik je znatno konzervativniji. On,
dakle, nije neogoti~ki, ni pseudogoti~ki, a ni moderno-goti~ki.
Morfolo{ko-strukturalne srodnosti Mini}evog zvonika sa arhi-
21
tekturom secesije (sl. 12) i wenim me|uratnim nastavkom — postsecesi-
jom, tako|e su neznatne. Te 1933. godine, u svetu se malo gradilo na na~eli-
ma (post) secesije, koja se 1925. godine u zna~ajnoj meri prelila u Ar Deko.
Za secesiju zvonik vezuju samo vertikalizam nametqive strukture i isko-
ri{}avawe wenih siluetnih i semanti~kih svojstava. Na Mini}evom zvo-
niku nema secesijskog organskog modelovawa masa, asimetrije, niti evoka-
cija drevnih vanevropskih arhitektura. Monumentalizam, organska »tele-
snost«, prirodne asocijacije stila secesije, nisu zastupqeni na ovoj di-
sciplinovano struktuiranoj gra|evini.
Strogom konturom, o{trinom forme, kontrastima materijala i bo-
ja, uzdizawem stabla ka »uzvi{enim« sferama, ulogom »krune« u ambijentu
grada, zvonik je morfolo{ki i semanti~ki znatno srodniji primerima ro-
manti~arske grane evropskog ekspresionizma iz druge i tre}e decenije dva-
22
desetog veka, nego ostvarewima secesije. Zgusnutim plasti~kim sklopom
lo|e, piramidalnom strukturom stabla, utiskom »unutra{we napetosti«,
efektnom siluetom, sna`nim simbolizmom, slikovito{}u, prevagom trou-

20 Nav. delo, 185–196.
21 J. Howard, Art Nouveau — International and National styles in Europe, Manchester 1996 (sa
starijom literaturom).
22 O arhitekturi ekspresionizma v.: Ekspresionizam, u: Istorija moderne arhitekture
2/b. Kristalizacija modernizma. Avangardni pokreti (priredio M. R. Perovi}), Beo-
grad 2000, 105–225.