Page 185 - NP Zbornik 46_DRUGO REVIDIRANO IZDANJE

Novopazarski zbornik, 46/2023, str. 163-196 185

Mevâsimin hangisinde olursa olsun şimalden doğru vezân olan rüzgarlar
râtib oldığından nezlevî ve cenûb cihetinden gelenler yâbis bulındığından iltihâbı
bir takım emrâz tahrîk itmekdedirler. Mevsim-i rebi‘de iltihâbât-ı sadriye, sayf ve
şitâda harâret ve bürûdete mahsûs ‘ile’l- iltihâbiyye ve nezleviyye, harîfde enbû-
be-i hazmiyye, humma-i müşâhede olmakdadır.

Orman

Dâhil-i kazâda mîriye ‘âid orman yoktur. Karadağ hududının vâki’ oldığı
‘Belasiçe’ yaylasının beri ciheti sâhiplidir. O cihet ahâlisi yaz vaktinde dört ay ka-
dar hayvânâtıyla beraber yaylaya çıkar ve ba‘zı Hristiyanların orada kışladıkları
da görülür.

Topoğrafi ve miyâh
Akova kasabasıyla kazâsının bir kısmı cibâl-i müteselsile arasında ve ba‘zıları
mevâki‘-i mürtefi‘ada vâki‘dir. Arâzînin tabî‘at-ı mürekkebesi kilsi ve hadîdidir.
Plava gölünden neb’ân iden Lim nehri kasabanın cenûbundan şimâle doğru akar.
Klisura boğazından çıkan Bistriçe deresi garba ve Tırgovişte’nin Turyak yaylası
eteğinden zuhûr iden Leşniçe deresi de şimâle doğru akar bi’l- âhire Lim’e ve bu
vâsıta ile Priboy altında Drin nehrine insibâb iderler.
Enhâr-ı mezkûre gâyet hafîf bulındığından kurâ ahâlîsi kâmilen bunlardan
içerler. Kasaba dâhil ve hâricinde birçok ‘uyun-ı lezîze ve balkanlardan cüz’î
hadîd ve karbonat ve mağnezi emlâhını hâvi celb olınan sulardan akıtılmış çeş-
meler vardır.

Kasabanın yarım saaat bu‘dunda ve Prepol ile Vıraneş caddesi üzerinde vâki‘
Leşniçe karyesinde iki ekşi su madeni olub bunların emrâz-ı dâhiliye ve hâri-
ciyeye nefleri tıbben muhakkakdır. Kazâ dâhilinde bunlardan başka ma‘âdine
müteallik bir şey yokdır.

Emâkin ve sâire
Kasabada 4 ve kazâda 9 câmi‘-i şerîf, 1 medrese, ma‘a kurâ 4.025 hâne, 323
dükkân, 10 fırın, 8 hân, 173 değirmen, 1 kışla-i hümâyûn, 1 mîrî anbarı, 3 kilise,
1 mekteb-i rüşdî, 1 ibtidâî, kasabada 6, kurâda 14 ki cem’an 20 Müslim mekâtib-i
sıbyâniyyesi ve memleketde 1 Hristiyan mektebi vardır. Mekâtib-i mezkûrenin
‘umûmuna zükûr inâs 426 çocuk devâm etmektedir.