Page 79 - NOVOPAZARSKI ZBORNIK 44-2021

Adnan Bjelak UDK
Državni univerzitet u Novom Pazaru

SRPSKI KAO L1 I L2 I BOSANSKI JEZIK U
OBRAZOVANJU U REPUBLICI SRBIJI
NA PODRUČJU NOVOG PAZARA

Sažetak: Predmet istraživanja jeste utvrđivanje položaja srpskog i bosansk­
og jezika u obrazovnom sistemu Republike Srbije u Novom Pazaru s obzirom
na to da se obrazovanje u Novom Pazaru ostvaruje i na srpskom i na bosans­
kom jeziku, čime se definiše status jezika – kao L1 ili kao L2. Istraživanje je
urađeno u februaru školske 2020/21. na osnovu upitnika za administrativno
osoblje u srednjim školama u Novom Pazaru. Kvantitativno kvalitativnom
analizom dobijenih podataka saznajemo koliki je procenat učenika koji uče
srpski kao L1, srpski kao L2 i bosanski jezik i kakav je njihov kvantitativni
odnos, a ukazujemo i na moguće razloge za dobijeni ishod.

Ključne riječi: srpski jezik, bosanski jezik, obrazovanje nacionalnih manjina.

Uvod

Prema Ustavu Republike Srbije, član 10, srpski jezik određuje se kao zva-
nični jezik države. Budući da je multietnička država (Bašić i dr. 2020: 5), u njoj eg-
zistiraju i određeni jezici nacionalnih manjina, što govori i, kako upućuje Filipović
(2011: 352), o njenoj etnolingvističkoj raznolikosti, gdje treba da budu uspostavlje-
ne stabilne i sistemske mogućnosti za “maksimalan pristup obrazovanju deci koja
pripadaju manjinskim etnolingvističkim zajednicama” (ibid.).
Prema Republičkom zavodu za statistiku Republike Srbije najbrojnije et-
ničke zajednice jesu mađarska i romska te bošnjačka. Bašić (2015: 17–18) navo-
di da u Novom Pazaru i općinama Sjenica i Tutin živi blizu 90% ukupnog broja
Bošnjaka u Srbiji – u Novom Pazaru 77.443 građana bošnjačke nacionalnosti čini
77,12% ukupnog stanovništva grada i 53% ukupnog broja Bošnjaka u Srbiji. U
općini Tutin 28.041 građanin bošnjačke nacionalnosti čini 90% lokalnog stanov-
ništva i blizu 20% bošnjačkog stanovništva u Srbiji. U Sjenici 19.498 Bošnjaka
čini 74% lokalnog stanovništva i 13,4% ukupnog bošnjačkog stanovništva. Ovi
podaci ukazuju na visok stepen koncentriranosti bošnjačke nacionalne zajednice