Page 249 - NOVOPAZARSKI ZBORNIK 43

Novopazarski zbornik, 43/2020, str. 239-254 249

U središtu gore navedenih teorija migracionih kretanja jeste pojedinac za koga
se pretpostavlja da slobodno, racionalno i samostalno donosi odluke o razlozima
ostanka ili odlaska. Smatra se da potencijalni migrant mjeri negativne faktore koji
ga potiskuju iz zemlje u kojoj živi (tzv. push faktore u koje spadaju, naprimjer, gu-
bitak posla, male plate, nizak životni standard, loši radni uslovi, diskriminacija, itd)
i pozitivne faktore koji ga privlače ka zemlji destinacije (tzv. pull faktori koji mogu
biti: bolje plaćen posao, bolja mogućnost zapošljavanja, napredovanje u poslu, viši
životni standard, pogodnosti koje pruža okolina i životni uslovi, itd). Ukoliko pre-
vagnu faktori moguće dobiti, potencijalni migrant odlučuje da se preseli.
Kao glavni razlog za odlazak u inostranstvo u sprovedenom istraživanju najve-
ći broj studenata (29,3%) navodi nemogućnost nalaženja posla u struci u zemlji.
Poslije toga, slijede i ostali, ne manje bitni razlozi: nizak životni standard (16,6%),
slabo plaćen posao u struci (15,1%), nemogućnost nalaženja bilo kakvog posla
(14,1%), nemogućnost profesionalnog napredovanja (13,2%), partijsko zapošlja-
vanje (11,7%) (Grafikon 5).

Grafikon 5. Glavni razlozi za odlazak u inostranstvo.

Još jedno pitanje, koje se nadovezuje na prethodno, se odnosi na konkretne
korake koje su ispitanici eventualno preduzimali po pitanju iseljenja. Najveći broj
ispitanika do sada nije preduzimao nikakve korake (65,4%), zatim postoje stu-
denti koji prikupljaju informacije o državi/gradu (12,7%), o univerzitetu/fakultetu
(8,8%). Također, udio studenata se aktivno raspitivao kod rođaka/prijatelja koji
žive u inostranstvu (8,8%). Veoma mali udio (4,4%) jeste tražio smještaj i posao
u inostranstvu.