Page 106 - Zbornik 40

106 Nadžib Kočan 40/2017

nazivi pojedinih potesa kao što su: Kućišta, Glušca, Letina, Kostova glavica, Gaj,
Jovanove kuće, „Latinsko groblje“, Ilijino guvno, Podgorice, Svilan, Tocila, Preljub
itd. Ovi nazivi su potvrda starijeg stanovništva na ovom prostoru, kao i „latinsko
groblje“ koje se nalazi na sred sela. Ekipa arheologa koja se nešto malo bavila
4
istraživanjima na prostoru Bihora u nekoliko vremenskih intervala, pored ostalih
lokaliteta, na području Vrševa (Gaj) našla je grobnicu koja je stara između 2.500 i
3.000 godina. Jedna nadgrobna ploča je dužine 2 m i širine 90 cm. 6
5
Sve ovo pokazuje da je ovo selo, kao i šire područje, bilo naseljeno još od
najstarijih vremena. Za formiranje naselja postojali su povoljni prirodni uslovi, jer
je cjelokupni kraj bogat vodom i ispresijecan većim brojem rijeka i potoka. Kako su
ove doline bile pogodne za izgradnju puteva, još u rimsko doba, preko ovog područja
vodile su saobraćajnice koje su povezivale Skadar sa unutrašnjim dijelom Balkana,
a u srednjem vijeku karavanski putevi su, također, kroz Gornji Bihor povezivali
Dubrovnik sa gradovima Srbije. Uz rijeku Lješnicu i Popču put je vodio od grada
Bihora prema Pešteri i dalje prema Novom Pazaru. Također, na svim važnijim
7
strateškim mjestima podignuta su brojna utvrđenja i pored ostalih na mjestu gdje se
rijeka Lješnica uliva u Lim, sagrađen je grad Bihor po kome je i cjelokupna oblast
dobila ime Bihor. On je bio i centar istoimene nahije i sjedište bihorskog kadiluka.
9
8
Nahija Bihor se dijelila na dva dijela: Donji i Gornji Bihor. Donji Bihor
teritorijalno pripada opštini Bijelo Polje, a Gornji Bihor zahvata prostor sadašnje
opštine Petnjica, odnosno nalazi se na krajnjem sjeveroistoku današnje Crne Gore.
Zato je bio i ostao prirodna spona Crne Gore i Srbije.
Etnička miješanja u Gornjem Polimlju, samim tim i na području Bihora, počela
su da se vrše još od najstarijih vremena. Prvo dolazi do mješavine Ilira sa autohtonim
stanovništvom, potom Rimljana sa Ilirima, Slavena sa zatečenim romanizovanim ili
neromanizovanim stanovništvom , a zatim Osmanlija sa zatečenim stanovništvom.
10
Rimljani podižu, na svim strateškim važnijim mjestima, gradove i garnizone
i uvode dobre komunikacije. Kod ušća rijeke Lješnice u Lim podigli su utvrđeni
11
grad, za koji se pretpostavlja da je preteča srednjovjekovnog grada Bihora.
12

4 Милисав В. Лутовац, nav. djelo, 72-73.
5 Raif Hajdarpašić, Bosna i Bošnjaci Bihora, Sarajevo, 1977, 13.
6 Isto, 16.
7 S. Adrović, Gornji Bihor... 49.
8 Б. Храбак, Војнуци у Трговишту (Рожају), Бихору, Будимљи, Пећи, и Клопотнику
1485. године, Новопазарски зборник, 30, Нови Пазар, 2007, 88
9 М. Васић, Пад градова под Турке и њихов живот под новим господарима,
Историја Црне Горе, Књига трећа, Том први, Титоград, 1975, 516-517.
10 М. Премовић, Жупа Будимља у средњем вијеку, Цетиње, 2012,49.
11 В. Ћоровић, Историја Срба, I, Београд, 1989. 35.
12 S. Šabotić, Život i običaji stanovništva Gornjeg Bihora, Токови, 1/2009, Беране,
2009. 58.