Page 163 - NP Zbornik 46_DRUGO REVIDIRANO IZDANJE

Aiša Kurbardović UDK 94:314.116/.117(560-89)”1896”(093)
Rožaje
Nesip Pepić
Centar za nauku, kulturu i umjetnost
„Salih Gašević”, Novi Pazar

KAZA AKOVA (BIJELO POLJE) U SALNAMI

KOSOVSKOG VILAJETA ZA 1896. GODINU

Sažetak: Osmanska dokumenta predstavljaju nezaobilazni faktor kada je u pi-
tanju istraživanje i izučavanje historije krajeva u kojima živimo. Među takvim
dokumentima veoma značajan položaj zauzimaju salname ili drukčije rečeno
godišnjaci koji označavaju statističke izvještaje koji su se izdavali od strane
centralne ili lokalne vlasti OsmanskogCarstva. Temu ovog našeg rada zapravo
predstavlja transkripcija i prijevod jednog dijela salname Kosovskog vilajeta
koja datira iz 1896. godine, a odnosi se na kazu Akova (Bijelo Polje). Salnama
o kojoj je ovdje riječ je štampana u Štampariji Kosovskog vilajeta u Skoplju i
sastoji se od 753 stranice. Službenik Osmanskog arhiva u Istanbulu Yıldırım
Ağanoğlu izvršio je transkripciju ove salname i objavio je 2000. godine pod
imenom „1896 (Hicri 1314) Kosova Vilayeti Salnamesi (Üsküp, Priştine, Pri-
zren, İpek, Yenipazar, Taşlıca)” tako da smo se mi u ovom radu poslužili nje-
govom transkripcijom uz veoma male korekcije koje se uglavnom odnose na
lokalne toponime, imena i prezimena koja se odnose na naše krajeve.

Ključne riječi: Akova, Bijelo Polje, salnama, kaza, Novopazarski sandžak,
Kosovski vilajet

Opći podaci o Kosovskom vilajetu
Kosovski vilajet osnovan je 1877. godine. Prvi valija ovog vilajeta je bio Halil
Rifat-paša. Kao što je poznato, u zadnjem periodu osmanske administrativne orga-
nizacije termin vilajet je zamijenio termin ejalet. Na čelu vilajeta nalazio se valija,
dok su se na čelu sandžaka koji se nalaze u sastavu vilajeta nalazili kajmakami. Ter-
min sandžak bi se u savremenoj administrativnoj terminologiji mogao prevesti kao
provincija. Na čelu kaza (kadiluka) koje se nalaze u sastavu sandžaka, nalazili su se
mutesarifi, a na čelu nahija mudiri koji su važili za najviše finansijske zapovjednike.