Page 139 - NP Zbornik 46_DRUGO REVIDIRANO IZDANJE

Novopazarski zbornik, 46/2023, str. 127-146 139

12. DAY IN NOVI PAZAR, SERBIA (Stop Having a Boring Life 2015)

Stop Having a Boring Life ima skoro trideset hiljada pratilaca, a video ima
skoro devedeset hiljada pregleda. Ovo je najstariji snimak o Novom Pazaru na
Youtubeu iz 2015. godine. Amaterske je montaže i traje skoro sedam minuta.

7. Zaključak

Prema analizi materijala tradicionalnih turističkih vodiča Novog Pazara,
prvi turistički vodič je izdat 1977. godine pod pokroviteljstvom Turističke orga-
nizacije kao monografija tekstova. Ejup Mušović (1978, 1983. i 1987. godine) piše
tri izdanja turističkog vodiča Novog Pazara u roku od manje od deset godina.
Nakon toga je uslijedio period od trideset godina kada se uopšte nisu pisali vodiči
o Novom Pazaru. Elijas Rebronja izdaje Bujrum u Novi Pazar (2017. godine) koji
predstavlja najnoviji turistički vodič. Između 1987. i 2017. godine je izdato neko-
liko knjiga koje u širem smislu mogu predstavljati neku vrstu turističkih vodiča
posebne svrhe. Monografija mestȃ u Jugoslaviji (2013. i 2015. godine) su knjige
koje se bave spomenicima kulture i religijama u Novom Pazaru i njegovoj okolini.
Posmatrajući elektronske turističke vodiče, zaključujemo da je prvi elektron-
ski vodič u videoformatu objavljen na Youtube kanalu 2015. godine na engleskom
jeziku. Prvi takav video na srpskom jeziku pojavio se 2018. godine. Od 2020.
godine počinje ekspanzija elektronskog materijala, koji mogu u široj definiciji
biti obuhvaćeni pod terminom turističkog vodiča. Na Youtubeu se 2020. godine
pojavljuje devet snimaka na srpskom i engleskom jeziku o spomenicima Novog
Pazara. Te iste godine se javlja i aplikacija za pametne telefone Novi Pazar sa
multimedijalnim funkcijama. Godine 2021. javljaju se snimci velike preglednosti
kreirani na turskom i engleskom jeziku. Godine 2020. nastaju i sajtovi, pre svih
sandzak.travel. U sljedećoj, 2022. godini, dolazi do pojave velikog broja elektron-
skog materijala. Javlja se novi sajt novipazar.travel. U istoj godini se pojavljuju
dva videovodiča o Novom Pazaru visoke preglednosti od preko deset hiljada pre-
gleda. Godine 2023. se očekuje novi sajt Turističke organizacije Novog Pazara.
Također, postoji i novi snimak iz februara ove godine.
Tradicionalni turistički vodiči su zastarjeli. Uzimajući u obzir kulturno i
historijsko bogatstvo Novog Pazara, može se reći da je veoma mali broj tradicio-
nalnih turističkih vodiča. Tiraž štampe je, također, mali i vrlo ih je teško pronaći.
Jedan snimak na Youtubeuima više pregleda od cjelokupnog tiraža vodiča za grad
Novi Pazar. Radi upoređivanja, postoji više od deset vodiča Novog Sada izdatih
u posljednjih deset godina, prema kobisovoj pretrazi. Tradicionalni vodiči se ne
uklapaju u osobine smart turizma i modernih turista.